Można już zastrzec swój numer PESEL

Po zastrzeżeniu numeru PESEL nikt nie będzie mógł wykorzystać tego numeru, nawet wtedy gdy go zna. Oznacza to np. że nie może wziąć na nas kredytu, czy podpisać umowy na telefon.

Decyzja o zastrzeżeniu warta jest jednak przemyślenia, bo jeśli już zastrzeżemy swój PESEL to sami też nie weźmiemy kredytu, sprzętów na raty, nie załatwimy sprawy u notariusza np. sprzedaży czy zakupu mieszkania.

 

Zgodnie z Ustawą z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności oraz Ustawą z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości, od 1 czerwca 2024 roku instytucje finansowe (np. banki przy zawieraniu umowy kredytu lub pożyczki.) będą miały obowiązek weryfikować, czy numer PESEL jest zastrzeżony.

Do tego czasu można zastrzegać albo cofać zastrzeżenie numeru PESEL, ale konsekwencje prawne z tym związane będą wyciągane dopiero wobec zdarzeń, które nastąpią od 1 czerwca 2024 r.

 

Zastrzeżenia numeru PESEL można dokonać, jak informuje potral gov.pl, na dwa sposoby - można to zrobić przez Internet lub pojawiając się w urzędzie.

 

Zastrzeganie przez Internet

 

Aby skorzystać z tej usługi, potrzebny jest profil zaufany, podpis kwalifikowany, e-dowód lub dane do logowania do bankowości elektronicznej (gov.pl instruuje też jak założyć profil zaufany lub jak korzystać z e-dowodu). Z usługi tej może skorzystać każda osoba, która posiada numer PESEL i jest pełnoletnia. Wystarczy wejść na stronę mObywatel.gov.pl (można to zrobić m.in, przez stronę gov.pl), a tam kliknąć przycisk ,,zastrzeż PESEL'' lub ,,cofnij zastrzeżenie'', a następnie zalogować się do systemu mObywatel.gov.pl. Gdy już zostaniemy tam przeniesieni trzeba ponownie wybrać intersującą nas opcję – ,,wybierz'', ,,zastrzeż PESEL'' lub ,,cofnij zastrzeżenie''.

 

Obie operacje tj. zastrzeżenie PESEL lub cofnięcie zastrzeżenia można zrobić bezterminowo, ale można też określić datę i godzinę, kiedy system automatycznie zastrzeże ponownie twój numer PESEL.

Usługi zastrzeżenia PESEL i cofnięcia zastrzeżenia są bezpłatne, bezpieczne i co istotne, będą zrealizowane od razu.

 

Zastrzec można osobiście, w urzędzie

 

Jeśli nie chcemy lub nie możemy zastrzec PESELU przez Internet, to możemy to zrobić pojawiając się w urzędzie gminy. Trzeba jednak odpowiednio się do tego przygotować, a mianowicie jeśli jesteś obywatelem polskim - zabrać ze sobą dowód osobisty lub paszport, a jeśli cudzoziemcem - dokument podróży lub inny dokument potwierdzający tożsamość i obywatelstwo. Obywatele Ukrainy i ich małżonkowie bez obywatelstwa ukraińskiego muszą ponadto mieć przy sobie numer PESEL ze statusem UKR, a jeśli żadnego z tych nie posiadają - inny dokument, na podstawie którego ustalono tożsamość przy nadawaniu statusu UKR.

 

Na stronie gov.pl znajduje się formularz wniosku o zastrzeżenie numeru PESEL albo cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL.

Możemy go stamtąd pobrać i wypełnić w domu albo zrobić to w swoim urzędzie gminy. Możemy też poprosić urzędnika, żeby wydrukował wypełniony wniosek z systemu. Jeśli urzędnik wydrukuje wniosek nam wniosek należy sprawdzić, czy dane są poprawne. Wtedy już tylko wniosek podpisujemy i składamy, a możemy to zrobić w dowolnym urzędzie gminy. Usługa jest bezpłatna i będzie zrealizowana od razu. Urzędnik przyjmie wniosek, wprowadzi go do systemu i wyda nam potwierdzenie zastrzeżenia lub cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL.

 

Kiedy koniecznie należy zastrzec numer PESEL?

 

Są trzy sytuacje, w których numer PESEL zastrzegany jest z urzędu: zgłoszenie utraty dowodu osobistego, zgłoszenie wykorzystania danych z dowodu osobistego i śmierć. W pozostałych przypadkach decyzja o zastrzeżeniu tego numeru należy do obywatela, który składa wniosek. Dobrze zrobić to, gdy w systemie, w którym przechowywane są nasze dane, dojdzie do naruszenia ich poufności na przykład w wyniku ataku hakerskiego.

 

Skąd będziemy wiedzieć, że doszło do takiego incydentu? - RODO wymaga od administratorów, np. przedsiębiorców, aby informowali o naruszeniu ochrony danych osoby, których te dane dotyczą jeśli powoduje to wysokie ryzyko dla tych osób. Informacje o takim naruszeniu publikowane mogą być też w formie ogłoszeń publicznych.