Sport dla wszystkich, pieniądze dla wybranych

Najwyższa Izba Kontroli oceniła negatywnie działania byłego Ministra Sportu i Turystyki w zakresie przygotowania i przeprowadzenia naboru wniosków w ramach Programu Sport dla Wszystkich na 2023 rok. ,,Były minister nie zapewnił rzetelnego wyboru ofert. Co więcej, przekraczając swoje uprawnienia udzielił dofinansowania – w kwocie mogącej wynieść 87,8 mln zł – w sposób nieprzejrzysty i niezapewniający równego traktowania wnioskodawców, bez uzasadnienia prawnego, z naruszeniem regulaminu konkursu, a także z pominięciem oceny dokonanej przez członków komisji konkursowej” - czytamy w materiałach prezentujących wyniki kontroli przeprowadzonej przez NIK.

NIK podkreśla, że w wyniku decyzji byłego ministra, członkowie komisji dwukrotnie oceniali merytorycznie wnioski o dofinansowanie, dopasowując przyznaną punktację do wskazań byłego szefa resortu. W efekcie w ramach I naboru osiem podmiotów otrzymało dofinansowanie na łączną kwotę 26,6 mln zł. Zdaniem NIK, ujawnione w czasie kontroli nieprawidłowości wskazują na ryzyko występowania mechanizmów korupcjogennych, takich jak: dowolność postępowania, brak jawności postępowania oraz słabość i brak bieżącej kontroli umów o dofinansowanie.

NIK złożyła zawiadomienie do prokuratury o możliwości popełnienia przestępstwa przy rozdzielaniu dotacji w ramach Programu Sport dla Wszystkich.

Program Sport dla Wszystkich realizowany jest ze środków budżetu państwa, których dysponentem jest Minister Sportu i Turystyki. Główną ideą programu jest stworzenie warunków do osiągnięcia celu strategicznego – aktywnego i zdrowego społeczeństwa poprzez upowszechnienie sportu i aktywności fizycznej oraz promocję zdrowego i aktywnego stylu życia.

Co ujawnili inspektorzy?

Konkurs w ramach Programu Sport dla Wszystkich na 2023 ro został przeprowadzony w dwóch naborach, tj. w listopadzie

2022 r. (I nabór) oraz w lutym 2023 r. (II nabór).

W ramach I naboru złożono 1080 wniosków o dofinansowanie na kwotę 219,2 mln zł, a w ramach II naboru 1893 wniosków na kwotę 351 mln zł.

Kontrolerzy NIK ustalili, że ocena wniosków złożonych w w obu naborach konkursu odbywała się dwukrotnie. Pierwsza wykonanan przez komisję oceniającą nie spodobała się ministrowi. który przy zastosowaniu nieznanych i nieprzewidzianych w konkursie kryteriów, zdecydował o dofinansowaniu wskazanych przez siebie wniosków.

W wyniku decyzji ministra, członkowie komisji dokonali ponownej ,,oceny'' wniosków o dofinansowanie dopasowując punktację do wskazań ministra. W efekcie w ramach I naboru osiem podmiotów otrzymało dofinansowanie ze środków budżetu państwa na łączną kwotę 26,6 mln zł, a w ramach II naboru 802 wnioski na łączną kwotę 78,9 mln zł (łącznie dofinansowano 810 wniosków na kwotę 105,5 mln zł).

Pozyskane w trakcie kontroli materiały wskazują, że kwotę dofinansowania w obu naborach zmieniono w przypadku 583 projektów z przyznanym dofinansowaniem w łącznej wysokości 87,8 mln zł.

Dyrektor jednego z departamentów Ministerstwa Sportu i Turystyki zeznał kontrollerom, że przedłożył ministrowi listę podmiotów do dofinasowania. Minister wskazał jednak osiem podmiotów, które mają dostać dofinansowanie, co wyczerpało cały budżet konkursu. W związku z tym resztę wniosków, które pierwotnie były ocenione pozytywnie nie dostało dotacji. Pod taki przydział przygotowany został nowy protokół z nową punktacją.

Inny członek komisji oceniającej powiedział inspektorom, że ,,w drugim naborze minister również wpływał na ocenę wniosków, ale na nieco mniejszą skalę. (…) Najbardziej kontrowersyjne było to, że (...) minister polecił odrzucenie większości wniosków i wskazał, które mają być zakwalifikowane. Właściwie cała lista podmiotów została zmieniona. (…) To było polecenie ministra bez możliwości odmowy.''

W 2023 r. Ministerstwo Sportu i Turystyki nie przeprowadziło żadnej kontroli u beneficjentów dotacji uzyskanych z programu. Wdrożone przez ministerstwo mechanizmy też nie zapewniały bieżącego i skutecznego nadzoru nad sposobem realizacji poszczególnych umów, zawieranyc z beneficjentami tego programu.

Źródło: NIK