Zmiana siedziby Prokuratury Krajowej na bakier z prawem

NIK opublikowała właśnie raport z kontroli w tej sprawie i stwierdziła, że ,,decyzję o zakupie podjęto z naruszeniem zasady dokonywania wydatków w sposób celowy, oszczędny i pozwalający na uzyskiwanie najlepszych efektów z poniesionych nakładów. Planowanie przebudowy i jej realizacja odbywały się bez należytej staranności w zakresie organizacji nadzoru, a następnie sposobu jego pełnienia nad kluczowymi uczestnikami procesu budowlanego, pomimo, że była to strategiczna inwestycja dla prokuratury, o istotnym znaczeniu publicznym, wysokiej złożoności rzeczowej i znacznej wartości finansowej.'' - czytamy w raporcie.  

Co ustalili inpektorzy NIK? Ponad czterokrotny wzrost kosztów - z planowanych 15 mln zł do 76,1 mln zł - na dostosowanie zakupionej nieruchomości do potrzeb Prokuratury Krajowej oraz przekroczenie terminu zakończenia inwestycji o rok - z I kwartału 2019 roku na I kwartał 2020 roku.

Inspektorów NIK zaniepokoiło również to, że zaledwie rok po zakupie prokurator krajowy badał możliwości jego przekazania lub sprzedaży budunku. A także to, że pomimo zakończenia generalnej przebudowy w 2020 roku, na którą wydatkowano ponad 76 mln zł, już w 2022 roku niektóre elementy i instalacje były w złym stanie technicznym.

Najważniejsze ustalenia kontroli

Prokuratura Krajowa do 28 grudnia 2017 r. nie dysponowała własną siedzibą, więc prokurator krajowy, po analizie informacji o dostępnych nieruchomościach, znajdujących się w zasobie nieruchomości skarbu państwa oraz ofert sprzedaży dostępnych na rynku komercyjnym, nabył na rynku wtórnym zabudowaną nieruchomość przy ul. Postępu 3 w Warszawie. Decyzję o zakupie podjął, pomimo braku wiarygodnej oceny stanu technicznego nieruchomości oraz rzetelnego oszacowania nakładów koniecznych do poniesienia na jej dostosowanie do potrzeb Prokuratury Krajowej. Prokuratura odstąpiła też od zlecenia dwstępnej oceny stanu technicznego nieruchomości specjalistom, a powierzyła te zadania pracownikom Prokuratury Krajowej, którzy nie posiadali do tego wymaganych uprawnień. Tym samym Prokuratura Krajowa nie dysponowała rzetelnymi informacjami o sprawności instalacji i urządzeń zamontowanych w nabytych budynkach.

Szacunek nakładów koniecznych do przystosowania zakupionych budynków do potrzeb Prokuratury Krajowej opierał się na nierealnych założeniach. Rezultatem tego był czterokrotny wzrost kosztów - z zaplanowanych 15 mln zł do 76,1 mln zł faktycznie poniesionych. Kontrola wykazała, że wartość kosztorysowa inwestycji została ustalona nierzetelnie - zaniżono faktyczne nakłady dostosowania budynków do potrzeb Prokuratury Krajowej. Taki program inwestycji nie nie mógł być też dla Ministra Sprawiedliwości merytoryczną podstawą do podjęcia decyzji o jej finansowaniu.

Większość prac remontowych zlecono z pominięciem obowiązującej wówczas ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych Przywięziennemu Zakładowi Pracy Mazowieckiej Instytucji Gospodarki Budżetowej „Mazovia”.

Podmiot ten nie posiadał jednak sprzętu do realizacji takiej inwestycji, dysponował jedynie kadrą managerską oraz pracownikami zajmującymi się nadzorem nad osadzonymi, którzy realizowali proste prace budowlane. Faktyczne wykonanie prac ,,Mazovia'' zleciła więc trzem podwykonawcom. Za realizację umów zleconych przez „Mazovię” podwykonawcom, prokuratora zapłaciła 29,5 mln zł, tj. o 3,7 mln zł więcej niż koszty poniesione przez „Mazovię”, które zamknęły się kwotą 25,8 mln zł. z czego zaledwie 103,2 tys. zł stanowiły koszty robót zrealizowanych samodzielnie przez więźniów.

Poza wyżej wymienionymi kontrola wykazała także  17 innych nieprawidłowości. Najistotniejsze z nich dotyczyły m.in. nierzetelnego nadzoru nad realizacją zadań przez nadzór inwestora, zaniechania kompleksowego remontu dachu mimo posiadania wiedzy o uszkodzeniach,  odbioru 22 października 2019 r. bez uwag robót budowlanych dotyczących wzmocnienia belkami HEA200 stropu w pomieszczeniu archiwum, mimo że w późniejszym okresie inny wykonawca robót zakwestionował instalację tych belek.

Za niecelowe i niegospodarne NIK uznał też wydatkowania 955,7 tys. zł na przygotowanie i remont pomieszczeń biurowych, użytkowanych przez Prokuraturę Krajową w 2017 roku, po podjęciu decyzji o przeniesieniu tej instytucji do nowej siedziby przy ul. Postępu 3.

Podobnie NIK ocenił też doprowadzenie do przedawnienia kar umownych w łącznej wysokości 296 tys. zł,   nieegzekwowanie przeglądów gwarancyjnych i serwisów wynikających z umów na roboty remontowo-budowlane oraz

wypłacenie wynagrodzenia w wysokości 490,4 tys. zł bez sporządzenia wymaganego harmonogramu płatności oraz nienależnego wynagrodzenia w kwocie 19,6 tys. zł, za realizację czynności, której nie uwzględniała umowa.