Niemcy zamęczyli go na śmierć

7 czerwca 1944 r. w niemieckim obozie karnym zmarł płk Edmund Effert, oficer Wojska Polskiego, Narodowej Organizacji Wojskowej i Narodowych Sił Zbrojnych.

Edmund Effert urodził się 21 listopada 1889 r. w Koronowie. Uczęszczał do gimnazjum w Inowrocławiu, następnie odbył roczne przeszkolenie wojskowe w jednym z pułków piechoty armii niemieckiej w stopniu podchorążego.

W czasie I wojny światowej walczył na froncie zachodnim. Brał udział w powstaniu wielkopolskim, od czerwca 1919 r. był dowódcą kompanii 3. Pułku Strzelców Wielkopolskich. Walczył w wojnie z bolszewikami, w grudniu 1919 r. objął dowództwo 3 batalionu 5 pp.

W 1925 r. ukończył kurs kwatermistrzowski, w kolejnych latach był kwatermistrzem pułkowym. W pierwszej połowie lat 30. był szefem Rejonowej Komendy Uzupełnień, kolejno w Grodnie, Krakowie i Bydgoszczy. Jesienią 1934 r. został przeniesiony w stan spoczynku.

Działał w organizacjach kombatanckich i wojskowych m.in. w Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny. Uczestniczył w powołaniu Tajnej Organizacji Konspiracyjnej, od maja 1939 r. należał do Korporacji Braterstwa "Czołem Sikorskiemu". Podczas kampanii wrześniowej nie został zmobilizowany z powodów politycznych, ale wziął udział w walkach obronnych o stolicę jako ochotnik.

Jesienią 1939 r. nawiązał kontakty z Narodową Organizacją Bojową i Wielkopolską Organizacją Wojskową, działał pod pseudonimami „Jan” i „Janusz”. W czerwcu 1940 r. aresztowany przez gestapo, przez pół roku przebywał w więzieniu, następnie wraz z rodziną został wysiedlony z Poznania do Naramowic.

W marcu 1942 r. z ramienia Narodowej Organizacji Wojskowej został wyznaczony na komendanta miasta Poznania. Po utworzeniu Narodowych Sił Zbrojnych objął funkcję komendanta tej organizacji w Okręgu X (Poznań), posługiwał się wówczas pseudonimem „Stefan Winiarski”.

W listopadzie 1943 r. ponownie aresztowany przez poznańskie gestapo, przeszedł ciężkie śledztwo w kilku niemieckich katowniach. Podczas pobytu w niewoli został awansowany przez dowódcę NSZ do stopnia pułkownika.

Zmarł 7 czerwca 1944 r. w obozie karnym w Żabikowie z powodu wycieńczenia i obrażeń odniesionych podczas śledztwa.

opr. Paweł Brojek
Źródło: nsz.com.pl