50. rocznica śmierci Leona Kleinschmidta - szefa kontrwywiadu „Gryfa Pomorskiego”

Przed wojną działalność społeczna, później udział w kampanii wrześniowej, walka w partyzantce, pobyt w obozie koncentracyjnym i w końcu szykany ze strony bezpieki. Taki scenariusz napisało życie wielu Polakom, w tym Leonowi Kleinschmidtowi – nauczycielowi i żołnierzowi podziemia z Pomorza. Leon Kleinschmidt urodził się 22 czerwca 1901 r. w Kaliszu Kaszubskim. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Schodnie, później w Kaliszu Kaszubskim, a następnie do seminarium nauczycielskiego w Kościerzynie. Pracował jako nauczyciel. Należał do Polskiego Związku Zachodniego oraz Stowarzyszenia Chrześcijańsko-Narodowego i Nauczycielstwa Szkół Powszechnych, organizacji społecznej reprezentującej nauczycieli szkolnictwa powszechnego o poglądach prawicowych i antykomunistycznych. Podczas kampanii wrześniowej walczył w szeregach Samodzielnej Grupy Operacyjnej Polesie gen. Franciszka Kleeberga. Z początkiem 1940 r. zaangażował się w działalność konspiracyjną, należał do Rady Naczelnej, czyli ścisłego dowództwa, Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”. Później szefował komórce kontrwywiadu. W kwietniu 1944 r. został aresztowany przez Niemców wraz z kilkudziesięcioma innymi działaczami „Gryfa” i trafił do gdańskiej siedziby gestapo, gdzie był brutalnie przesłuchiwany. Miesiąc później osadzono go w obozie koncentracyjnym Stutthof, a od czerwca przebywał w Mauthausen, gdzie pracował w karnej kompanii. Po wyzwoleniu obozu przez wojska amerykańskie w kwietniu 1945 r. powrócił na Pomorze. Pracował jako podinspektor szkolny w Kartuzach, a od 1947 r. jako inspektor i nauczyciel w szkole rolniczej w Lęborku. Był pod stałą obserwacją bezpieki. Pozbawiono go praw kombatanckich, zmuszano do zmiany pracy i miejsca zamieszkania. Leon Kleinschmidt zmarł 21 grudnia 1966 r., został pochowany w Lipuszu. Był odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi. Źródło: Krzysztof Komorowski, Konspiracja pomorska 1939-1947, Gdańsk 1993