Prześladowała go ubecja, a wcześniej sanacja

60 lat temu w Polanicy-Zdroju zmarł Stanisław Kozicki – polityk i publicysta ruchu narodowego, współpracownik Romana Dmowskiego. Wybitny znawca polityki międzynarodowej i zasłużony dla Polski dyplomata nie miał łatwego życia ani w II RP, ani w Polsce Ludowej. Stanisław Kozicki urodził się 4 kwietnia 1876 r. w Łępicach na Mazowszu w rodzinie ziemiańskiej. W 1892 r. zdał egzamin maturalny, następnie rozpoczął studia w Wyższej Szkole Rolniczej w Berlinie. Wkrótce przeniósł się do Halle, gdzie pracował w uniwersyteckim instytucie rolniczym. W 1898 r. w Lipsku wstąpił do tamtejszego koła Związku Młodzieży Polskiej „Zet”. Rok później przyjechał do Krakowa, gdzie poznał się z czołowymi politykami endeckimi - Zygmuntem Balickim, Romanem Dmowskim i Janem Popławskim. W 1900 r. wstąpił do założonej przez nich Ligi Narodowej. W jej ramach zajmował się Towarzystwem Oświaty Narodowej, którego celem było szerzenie świadomości narodowej zarówno wśród inteligencji, jak i chłopów. Będąc działaczem TON, podjął też pracę wśród unitów, przymuszanych wtedy do przejścia na prawosławie. W 1910 r. wszedł w skład Komitetu Centralnego Ligi Narodowej i Zarządu Głównego Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego. W tym samym roku powierzono mu stanowisko redaktora naczelnego „Gazety Warszawskiej”. Pisał też w „Przeglądzie Narodowym”, gdzie zajmował się sprawami polityki międzynarodowej. W 1912 r. w charakterze korespondenta wyjechał do Petersburga, skąd relacjonował prace Koła Polskiego w Dumie. Tutaj redagował też „Gazetę Polską”. Wiosną 1917 r. u boku Dmowskiego podjął działalność w ekspozyturze londyńskiej Komitetu Narodowego Polskiego. W grudniu 1918 r. wyjechał do Paryża, gdzie po utworzeniu Delegacji Polskiej na Konferencję Pokojową został jej sekretarzem generalnym. W 1920 r. powrócił do Polski i zamieszkał w Poznaniu, gdzie kierował „Kurierem Poznańskim” i „Przeglądem Wszechpolskim”. W 1922 r. został wybrany posłem z listy Związku Ludowo-Narodowego, zostając najpierw członkiem prezydium klubu, potem zaś jego przewodniczącym oraz prezesem Zarządu Głównego ZLN. W lutym 1926 r. objął funkcję ambasadora RP w Rzymie. Od momentu objęcia tego stanowiska był dyskredytowany przez obóz sanacyjny przypisujący mu poparcie dla włoskiego faszyzmu. Oszczercza kampania doprowadziła do odwołania go z pełnionej funkcji w grudniu 1926 r. W latach 1928–1935 piastował mandat senatora. Udzielał się w komisji spraw zagranicznych, gdzie głównym tematem jego wystąpień była polityka polska względem Niemiec. Pozostając krytycznym wobec Ligi Narodów, apelował o niezaniedbywanie wysiłków w celu przygotowania Polaków do wojny. Po 1935 r. wycofał się z czynnej działalności politycznej, podejmując pracę jako tłumacz i pisarz historyczny. Wybuch II wojny światowej zastał go w Warszawie. Podczas okupacji przystał na propozycję uczestnictwa w komitecie doradczym złożoną mu przez gen. Stefana Roweckiego. Po upadku powstania jesienią 1944 r. opuścił Warszawę. Mieszkał najpierw w Śmiłowicach koło Proszowic, potem od stycznia 1945 r. w wyzwolonym Krakowie. Kiedy zorientował się, że jest inwigilowany przez UB, w marcu 1947 r. przeniósł się do Polanicy-Zdroju. Publikował w pismach katolickich, m.in. w „Tygodniku Warszawskim”, „Tygodniku Powszechnym”, „Kierunkach”. Zajmował się również tłumaczeniem prac naukowych na język polski. Stanisław Kozicki zmarł 28 września 1958 r., został pochowany na polanickim cmentarzu. W 2001 r. z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Polanicy odsłonięto upamiętniającą go tablicę przed domem przy ul. Elsterskiej 6, w którym mieszkał. Źródł0: mw.org.pl