225 lat Orderu Virtuti Militari

0
0
0
/

Ponad dwa stulecia temu król Stanisław August Poniatowski ustanowił Order Virtuti Militari - najwyższe polskie odznaczenie wojskowe i jeden z najstarszych orderów wojskowych na świecie. Order Virtuti Militari ustanowiony został 22 czerwca 1792 r. w celu uczczenia zwycięstwa w bitwie pod Zieleńcami po rozpoczęciu wojny polsko-rosyjskiej przeciwko konfederacji targowickiej w obronie Konstytucji 3 Maja. Obok księcia Józefa Poniatowskiego na liście desygnowanych do odznaczenia orderem pierwszej klasy znajdowało się 15 osób, w tym m.in. generał Tadeusz Kościuszko. Po ustanowieniu statutu mieli oni stworzyć pierwszy skład kapituły orderu. Król Stanisław August Poniatowski był Wielkim Mistrzem Orderu Virtuti Militari i z mocy prawa kawalerem Krzyża Wielkiego. Na przełomie sierpnia i września 1792 r. ustanowiono statut orderu, jednocześnie zmieniono jego kształt z owalnego na formę krzyża. Pod koniec sierpnia 1792 r. konfederacja targowicka unieważniła order, który przywrócony został w listopadzie następnego roku. Zniesienie orderu nastąpiło w styczniu 1794 r., na mocy decyzji podjętej przez Radę Nieustającą na skutek presji carycy Rosji Katarzyny II. Order reaktywowano pod koniec 1806 r., wówczas to ostatecznie ustalił się obowiązujący do dziś podział orderu na 5 klas, a odznaczenie otrzymało nazwę Order Wojskowy Księstwa Warszawskiego. Po utworzeniu Królestwa Polskiego w 1815 r., odznaczenie otrzymało nazwę Order Wojskowy Polski. Po klęsce powstania listopadowego car Mikołaj I zdegradował najwyższy polski order do roli odznaki pamiątkowej, nadawanej wojskowym rosyjskim za udział w tłumieniu powstania. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Sejm Ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej wskrzesił order ustanowiony w 1792 r., nadając mu nazwę Orderu Wojskowego Virtuti Militari. Na jego odwrotnej stronie umieszczono napis „Honor i Ojczyzna”. W marcu 1933 r., na mocy kolejnej ustawy sejmowej nazwę odznaczenia zmieniono na Order Wojenny Virtuti Militari. W latach 1939-1945 odznaczeń dokonywała Kapituła Orderu Virtuti Militari na wniosek Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, zaś w kraju na wniosek Komendanta Głównego AK. Po wojnie odznaczenie przejęły władze komunistyczne - z krzyża usunięto koronę i dołączono napis „PRL”, order nadawała Rada Państwa. Wśród uhonorowanych w tym czasie znalazł się gen. Iwan Sierow – oficer NKWD ponoszący współodpowiedzialność za mord polskich oficerów w Katyniu (w 1995 r. nominacja została anulowana przez ówczesnego prezydenta Lecha Wałęsę). W 1960 r. zmieniono nazwę odznaczenia na Order Virtuti Militari. Order odzyskał swój kształt sprzed II wojny światowej dopiero po upadku komunizmu w Polsce. Na mocy ustawy sejmowej z dnia 16 października 1992 r. Order Virtuti Militari znalazł się w systemie odznaczeń państwowych z powołaną dlań Kapitułą. Ustalono ponadto, że będzie on nadawany wyłącznie w czasie wojny lub maksymalnie 5 lat po jej zakończeniu. Kawalerami orderu byli m.in. marszałkowie Józef Piłsudski oraz Ferdynand Foch, a także wielu polskich i zagranicznych dowódców wojskowych oraz zwykłych żołnierzy - uczestników m.in. wojny polsko-bolszewickiej, kampanii 1939 r., żołnierzy AK i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Order nadawano także m.in. sztandarom i miastom - otrzymały go Lwów, Warszawa i francuskie Verdun.

Źródło: prawy.pl

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną