75 lat temu zmarł Władysław Seyda – polityk endecji, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego

Myli się ten, który idealizuje II RP jako praworządne państwo. Władysław Seyda niewygodny dla piłsudczyków, związany z endecją i nie poddający się naciskom politycznym władz sanacyjnych, został w 1929 r. zdymisjonowany z funkcji szefa Sądu Najwyższego. Skąd my to znamy?

Władysław Seyda urodził się 22 kwietnia 1863 r. w Łobżenicy w Wielkopolsce, w rodzinie ziemiańskiej. Ukończył gimnazjum w Wałczu, a następnie studiował prawo i ekonomię na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1883 r. uzyskał tytuł doktora praw i rozpoczął aplikację sądową, a po jej ukończeniu w 1886 r. - aplikację adwokacką.

Od 1889 r. prowadził kancelarię adwokacką w Krotoszynie, a dwa lata później został adwokatem przy Sądzie Ziemskim w Poznaniu. W 1903 r. uzyskał nominację na adwokata przy Sądzie Wyższym Krajowym.

Wchodził w skład Ligi Narodowej, od 1903 r. był aktywnym członkiem Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego. Z ramienia endecji w latach 1907–1911 był posłem do sejmu pruskiego, a od 1912 r. zasiadał w Reichstagu, gdzie był najpierw wiceprezesem, a potem prezesem Koła Polskiego.

W 1916 r. organizował tajne Koło Międzypartyjne w zaborze pruskim z siedzibą w Poznaniu, współpracujące z paryskim Komitetem Narodowym Polskim Dmowskiego. Był też emisariuszem Naczelnego Komitetu Narodowego w Krakowie.

Brał udział w przygotowaniach do powstania wielkopolskiego. W listopadzie 1918 r., po przemianowaniu Koła Międzypartyjnego w Naczelną Radę Ludową i ustanowieniu jej legalną władzę zwierzchnią Polaków w Niemczech, znalazł się w jej Komisariacie.

W 1919 r. wszedł w skład Sejmu Ustawodawczego RP. Pełnił w nim funkcję przewodniczącego Komisji Konstytucyjnej. Od sierpnia 1919 r. do czerwca 1920 r. stał na czele Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej w rządach Ignacego Paderewskiego i Leopolda Skulskiego.

W 1924 r. objął funkcję Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego. Uczestniczył w przygotowaniu projektu ustawy o ustroju sądów powszechnych. W 1929 r., po pięciu latach sprawowania urzędu, został zdymisjonowany, jako nieulegający naciskom ze strony władz sanacyjnych.

W tym samym roku powrócił do Poznania, gdzie ponownie podjął pracę jako adwokat. Zmarł 24 lutego 1939 r. w wieku 76 lat. Został pochowany na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan.

Paweł Brojek


© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.