80 lat temu zmarł Tadeusz Gluziński

Tadeusz Gluziński urodził się 30 czerwca 1888 r. w Krakowie w patriotycznej rodzinie inteligenckiej. Studiował filozofię na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie oraz prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, w obu dziedzinach uzyskał stopień doktora. W czasie studiów działał w organizacjach studenckich.

Z początkiem lat 20. XX w. wstąpił do Związku Ludowo-Narodowego. Zajmował się też publicystyką. Na łamach endeckiej „Gazety Warszawskiej” opublikował zbiór artykułów pod ogólnym tytułem „Zmierzch liberalizmu”, w których nie omieszkał skrytykować mało efektywnych parlamentarnych metod działania swojej partii. Pod pseudonimem Henryk Rolicki powstały także inne jego znane prace - „Drogi i cele propagandy wywrotowej” oraz „Zmierzch Izraela”.

Po rozwiązaniu ZLN przystąpił do Stronnictwa Narodowego, zostając wkrótce jednym z jego głównych działaczy. Od 1933 r. należał do kierownictwa tajnej młodzieżowej organizacji wewnątrz Stronnictwa Narodowego – Straży.

Wkrótce wystąpił z partii wraz z innymi młodymi działaczami i 14 kwietnia 1934 r. podpisał deklarację założycielską Obozu Narodowo-Radykalnego. Pracował w redakcji „Sztafety” - głównego organu prasowego ONR. W tym okresie spod jego ręki wyszło jedno z podstawowych dzieł polskiej myśli narodowo-radykalnej – „Odrodzenie Idealizmu Politycznego”.

Gdy w czerwcu 1934 r. rząd sanacyjny zakazał wydawania „Sztafety”, podjął wraz z innymi działaczami nieudaną interwencję w tej sprawie u szefa MSW Bronisława Pierackiego. W związku z zabójstwem Pierackiego, do którego doszło w połowie czerwca, został niesłusznie oskarżony o współudział oraz aresztowany na kilka tygodni.

Po rozłamie ONR w 1935 r. został jednym z czołowych ideologów ONR-ABC. Jego artykuły pojawiały się w pismach „Nowy Ład” i „ABC”. Od października 1937 r. bezskutecznie zabiegał o utworzenie Konfederacji Polskiej – organizacji, która miała zjednoczyć działaczy narodowo-radykalnych oraz Sekcji Młodych Stronnictwa Narodowego.

Od września 1939 r. działał w konspiracyjnej Grupie „Szańca”, w której skład wchodzili działacze ONR-ABC. Pod koniec tego samego roku został wysłany jako jego przedstawiciel do Francji, by nawiązać kontakt z polskimi władzami na emigracji. Podczas przekraczania granicy ze Słowacją nabawił się odmrożeń nóg. Zmarł 7 lutego 1940 r. w klinice w Budapeszcie, mimo przeprowadzonej wcześniej amputacji.