5-krotna kara śmierci. Por. Stefan Bronarski „Roman”

0
0
0
/ Stefan Bronarski

Podczas okupacji walczył na Mazowszu w szeregach Narodowych Sił Zbrojnych oraz Kedywu Armii Krajowej. W 1946 r. został komendantem okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego obejmującego tamte tereny. Fałszywie oskarżony o współpracę z Niemcami, został przez komunistyczny sąd skazany na 5-krotną karę śmierci.

Stefan Bronarski urodził się 17 sierpnia 1916 r. w Płocku. Tutaj ukończył Gimnazjum im. Władysława Jagiełły i aktywnie działał w Towarzystwie Gimnastycznym Sokół. W latach 1937-1938 odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Pułtusku. Edukację kontynuował w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, dalszą naukę przerwał wybuch wojny.

Podczas kampanii wrześniowej walczył w obronie stolicy. Po kapitulacji trafił do obozu jenieckiego w Aupitz koło Berlina, z którego po kilku miesiącach powrócił do Warszawy. Od 1940 r. działał w konspiracji, początkowo w szeregach Narodowej Organizacji Wojskowej. W 1942 r. znalazł się w płockich strukturach Narodowych Sił Zbrojnych. Brał udział w akcji dywersyjnej w Płockiej Stoczni Rzecznej, gdzie produkowane były elementy do niemieckich łodzi podwodnych.

Wiosną 1944 r., po scaleniu NSZ z AK, wszedł w skład sztabu Inspektoratu Płocko-Sierpeckiego AK, gdzie objął dowództwo Kedywu. Podporządkowane mu były dwa plutony bojowe, wraz z którymi przeprowadził szereg akcji zbrojnych, m.in. w październiku 1944 r. we wsi Skrzeszewo uczestniczył w likwidacji pięcioosobowej grupy skoczków sowieckich, którzy prowadzili działalność wywiadowczą skierowaną przeciw Armii Krajowej. Za bohaterską postawę w walce z okupantem otrzymał Krzyż Walecznych.

Po zajęciu ziem polskich przez Armię Czerwoną pozostał w konspiracji, organizując struktury samoobrony na terenie powiatów Płock, Płońsk, Sierpc i Lipno. Zagrożony aresztowaniem w marcu 1945 r. przeniósł się na teren powiatu lipnowskiego w województwie bydgoskim, a następnie, po pierwszej akcji amnestyjnej, do Szczecinka, gdzie rozpoczął pracę jako księgowy w gorzelni.

W październiku 1945 r. został ciężko ranny podczas napadu żołnierzy sowieckich na magazyny z alkoholem. Po wyjściu ze szpitala przeniósł się do Warszawy, gdzie odnowił kontakty z podziemiem. Stanął na czele 11 Grupy Operacyjnej NSZ, która przeprowadziła kilkadziesiąt akcji wymierzonych przeciwko komunistycznemu aparatowi represji.

Latem 1946 r. podporządkował się Narodowemu Zjednoczeniu Wojskowemu. Jako komendant Okręgu XXIII Mazowsze Zachodnie utworzył tzw. patrole do walki z bezprawiem przeprowadzające akcje przeciw bandyckim grupom.

W reakcji na ogłoszoną przez komunistów amnestię, w marcu 1947 r. przeprowadził częściową demobilizację żołnierzy. Sam pozostał w konspiracji i po dokonaniu reorganizacji oddziałów kontynuował działalność w podziemiu. W 1948 r. podległe mu patrole bojowe przeprowadziły kilkadziesiąt akcji likwidacyjnych i zaopatrzeniowych.

26 września por. Stefan Bronarski został aresztowany przez UB wraz z pozostałymi członkami komendy Okręgu i oskarżony o udział w „nielegalnych organizacjach AK i NSZ” i „współpracę z Niemcami”. Po brutalnym śledztwie Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie pod przewodnictwem Mieczysława Widaja skazał go na 5-krotną karę śmierci. Wyrok wykonano 18 stycznia 1951 r. w więzieniu mokotowskim. Jego ciało pochowano w nieznanym miejscu.

Symboliczna mogiła por. Bronarskiego znajduje się na Cmentarzu Powązkowskim w Kwaterze „Na Łączce”.
 

Źródło: podziemiezbrojne.pl, ipn.gov.pl

Sonda
Wczytywanie sondy...
Polecane
Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną