80. rocznica śmierci Jana Załuski – prezesa przedwojennego Związku Ludowo-Narodowego
Jan Załuska urodził się 5 stycznia 1873 r. we wsi Godlewo na Podlasiu. Po ukończeniu gimnazjum w Łomży rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Jako student brał udział w manifestacji patriotycznej w Warszawie ku czci Jana Kilińskiego, za co został aresztowany i osadzony w carskim więzieniu na dwa tygodnie.
Należał do Związku Młodzieży Polskiej „Zet” i Ligi Narodowej. Był też przewodniczącym studenckiego Koła Oświaty Ludowej UW, organizacji założonej w celu politycznego uświadamiania ludności chłopskiej i szerzenia oświaty na wsi.
Studia ukończył w 1898 r. Nie mógł odebrać dyplomu, gdyż został ponownie aresztowany za działalność narodową. Osadzony w Cytadeli Warszawskiej, został skazany na zesłanie, ale udało mu się uciec na teren zaboru austriackiego. Osiadł we Lwowie.
Od 1903 r. był asystentem w Katedrze Fizjologii Uniwersytetu Jana Kazimierza. W 1905 r. otrzymał stopień doktora nauk lekarskich. W tym samym roku powrócił do Warszawy pod zmienionym nazwiskiem. Publikował m.in. w „Gazecie Warszawskiej” i „Przeglądzie Wszechpolskim”.
W 1911 r. osiedlił się w Ostrowi Mazowieckiej, gdzie wydawał lokalną „Gazetę Ostrowską”. W 1914 r. rozpoczął służbę jako lekarz w Legionie Puławskim, później służył w I Korpusie Polskim w Rosji. Od lipca 1917 r. zasiadał w Radzie Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego w Moskwie.
Jak reprezentant endecji z okręgu łomżyńskiego w 1919 r. został posłem do Sejmu Ustawodawczego. W 1922 r. wybrano go ponownie z listy państwowej. W 1921 r. otrzymał przydział mobilizacyjny do 1. Batalionu Sanitarnego, a w 1934 r. do Kadry Zapasowej 1. Szpitala Okręgowego w Warszawie.
W latach 1919–1928 był kolejno sekretarzem generalnym, wiceprezesem i prezesem Związku Ludowo-Narodowego. Pełnił też funkcję sekretarza generalnego Związku Lekarzy Państwa Polskiego.
Jan Załuska zmarł 26 stycznia 1941 r. w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.
Źródło: redakcja
