Cel papieskiej wizyty to wsparcie tamtejszych chrześcijan oraz wsparcie wizji Iraku jako miejsca pokojowego współżycia dla wielu religii. Franciszek chce także zatrzymać exodus chrześcijan z tamtych terenów.  Chrześcijaństwo na tych ziemiach jest obecne od czasów apostolskich. Według legendy w VIII w.  Nestoriański mnich przekazał abbasydzkiemu kalifowi Mansurowi przepowiednię, według której miał być założony Bagdad. Kościół Wschodu czyli Nestorianizm powstał w wyniku schizmy po soborze efeskim w 431 r. . Toczono wówczas spór o odrębności ludzkiej i boskiej natury Jezusa. W 1552 r. w Nestorianiźmie doszło do kolejnej schizmy. Pewna część wyznawców zawarła unię z Rzymem. W ten sposób powstał Chaldejski Kościół Katolicki z patriarchą Babilonu na czele. Teraz jest nim Louis Raphael I Sako. W 2018 r. Franciszek mianował go kardynałem. To do tego Kościoła należy większość miejscowych chrześcijan.

Jak przebiega pielgrzymka? Pierwszego dnia papież odwiedził w Bagdadzie kościół Matki Boskiej Zbawicielki. To tam w 2010 r.  zamordowano 52 osoby, a 78 osób raniono. Początek drugiego dnia to Nadżaf, czyli religijne centrum szyitów. To tam papież miał się spotkać z  religijnym przywódcą, ajatollahem Alim as-Sistanim. Potem papież pojedzie dalej na południe, do ruin starożytnego miasta Ur, miejsca narodzin proroka Abrahama. Tam też odbyło się  spotkanie wieloreligijne. To podkreślenie roli Iraku jako kolebki monoteizmu i kraju koegzystencji religii wywodzących się od Abrahama. Według tradycji szyickiej w Kufie w meczecie jest źródło, które spowodowało zgodnie z  Biblią i Koranem biblijny potop. To tutaj Noe budował swoją arkę. Wcześniej pierwszą świątynię miał stworzyć tam praojciec Adam.

Z Ur Franciszek powrócił do Bagdadu i odprawił mszę w katedrze św. Józefa. Trzeciego dnia rano papież poleci do stolicy Kurdystanu – Irbilu, a potem do Mosulu. Tam będzie się modlił w miejscu, gdzie stał jeden z kościołów zburzonych sześć lat temu przez ISIS. Trzeba pamiętać, że Mosul to miasto, w którym w 2014 r. dżihadyści proklamowali „kalifat”. Dlatego tamtejszą wizytę odbiera się jako zniewagę. Z Mosulu papież pojedzie do chrześcijańskiego miasteczka Karakosz, które położone jest na Równinie Niniwy. To główny ośrodek chrześcijaństwa w Iraku, okupowany także przez ISIS. Tego samego dnia papież odprawi jeszcze mszę na irbilskim stadionie.

Chrześcijan jeszcze przed inwazją amerykańską było tylko 1,5 mln.. w 2006 r. szacowano, że liczba chrześcijan spadła o połowę. A po represjach Państwa Islamskiego z Iraku wyjechało 200 tys. chrześcijan. Dziś Irak ma 40 mln ludzi, ale chrześcijan zaledwie 500 tys. . Niektórzy mówią, że to zaledwie 200 tys. Na początku XX w. odsetek chrześcijan na tych terenach wynosił 12 proc. . W Mosulu chrześcijanie stanowili 17 proc. mieszkańców, a Równina Niniwy to 23,5 proc. . W latach 60 gdy do władzy doszła partia Baas, którą później kierował Saddam Husajn, spowodowała spadek wyznawców religii chrześcijańskiej. W 1987 r. chrześcijan było już zaledwie 8 proc.

Do Iraku chciał pojechać z pielgrzymką w 1999 r. Jan Paweł II. Saddam Husejn nie był tym jednak zainteresowany i storpedował tę wizytę, tłumacząc dużym niebezpieczeństwem. Teraz Irakowi zależy na wizycie papieskiej, choć niebezpieczeństwo jest nieporównanie większe , ale władze tego państwa chcą poprawić swój międzynarodowy wizerunek.

9 grudnia 2017 r. ogłoszono w Iraku zwycięstwo nad Państwem Islamskim. Ilość zamachów od tego czasu bardzo zmalała. W drugiej połowie 2019 r. już nie było tak dobrze. Do ISIS doszły jeszcze problemy amerykańsko-irańskiej konfrontacji. Zaczęły się ataki proirańskich oddziałów Haszed Szabi na bazy Stanów Zjednoczonych. Sytuację zaostrzyło zabicie przez Amerykanów irańskiego gen. Kasema Sulejmaniego w pierwszej połowie stycznia 2020 r. . Na tym skorzystało Państwo Islamskie, którego aktywność gwałtownie wzrosła.

Czas teraźniejszy także nie należy do najspokojniejszych. 21 stycznia ISIS dokonało w Bagdadzie najbardziej krwawego od trzech lat zamachu. Zginęły 32 osoby, a 110 zostało rannych. W pierwszej połowie lutego Turcja przeprowadziła nieudaną operację w górach irackiego Kurdystanu. Zakończyła się ona 15 lutego i władze Kurdystanu mówią, że walki toczą się daleko od Irbilu, tak że bezpieczeństwo papieża nie jest zagrożone. Ale w sąsiedniej prowincji Niniwie  Sindżarze oddziały szyickie koncentrują się i przygotowują się do ewentualnej inwazji tureckiej. Tereny Iraku dalekie są od jakiegokolwiek bezpieczeństwa.

Wizyta papieża jest obarczona wysokim stopniem ryzyka, ale umęczeni chrześcijanie mieszkający ciągle na tych terenach z radością oczekiwali Franciszka.

Iwona Galińska