Józef Cebula przyszedł na świat 23 marca 1902 r. w Malni na Opolszczyźnie. Po ukończeniu szkoły powszechnej od 1916 r. uczył się w Seminarium Nauczycielskim w Opolu, ale po dwóch latach musiał przerwać edukację z powodu ciężkiego zapalenia płuc.

W kwietniu 1920 r. rozpoczął naukę w gimnazjum w Lublińcu, zaś we wrześniu tego roku trafił do Niższego Seminarium Duchownego Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej w Krotoszynie, gdzie zdał maturę.

W 1921 r. w Markowicach na Kujawach rozpoczął nowicjat i tam rok później złożył pierwsze śluby zakonne, po czym został wysłany do Liege w Belgii na studia filozoficzne, z których po roku wrócił do Lublińca. W 1925 r. złożył śluby wieczyste, a dwa lata później przyjął święcenia kapłańskie.

Został skierowany do Niższego Seminarium Duchownym w Lublińcu, gdzie był nauczycielem, wychowawcą i spowiednikiem. W 1931 r. został mianowany przełożonym klasztoru. W 1937 r. otrzymał nominację na przełożonego i mistrza nowicjatu w Markowicach na Kujawach.

Wraz z wybuchem wojny część zakonników w Markowicach została skierowana we wrześniu 1939 r. do pracy przymusowej na miejscowym folwarku, a w październiku został na wszystkich nałożony areszt domowy.

7 grudnia 1939 r., w przeddzień święta Niepokalanego Poczęcia Matki Bożej, niemiecki zarządca majątku w Markowicach wydał zakonnikom rozkaz zburzenia wszystkich figur Matki Bożej, znajdujących się w okolicznych kaplicach przydrożnych. Ojciec Cebula, jako przełożony klasztoru, odmówił.

Pod koniec października 1940 r. otrzymał rozkaz opuszczenia klasztoru, ale miesiąc później zezwolono mu na powrót, zakazując jednocześnie udzielania jakichkolwiek sakramentów. Zakazom się nie podporządkował – wczesnym rankiem lub późnym wieczorem w ubraniu cywilnym szedł do domów, aby chrzcić, udzielać ślubów oraz zaopatrywać chorych i umierających. W ciągu dnia pracował jako robotnik, a w nocy sprawował Eucharystię.

W lutym 1941 r. o. Cebula otrzymał zakaz sprawowania jakichkolwiek czynności kapłańskich. Na skutek doniesienia został aresztowany w kwietniu tego roku. Początkowo trafił do obozu przejściowego w Inowrocławiu, a następnie do KL Mauthausen w Austrii. Wstawiło się za nim wielu ludzi, także Niemcy z Lublińca, którzy podkreślali jego równe traktowanie wszystkich wiernych, bez względu na narodowość.

W obozie o. Cebula był prześladowany i bity, zmuszano go do ciężkiej pracy w kamieniołomach. 28 kwietnia 1941 r., zmuszony do biegu w kierunku strefy zakazanej, został zastrzelony serią z karabinu maszynowego. Jego ciało spalono w krematorium.

W 1999 r. papież Jan Paweł II wyniósł go na ołtarze podczas beatyfikacji 108 męczenników II wojny światowej.