Kobieta może być NARODOWCEM? Oczywiście! Maria Holder-Eggerowa

Maria Holder-Eggerowa urodziła się w 1875 r. w Krzemieńczuku na Ukrainie, w rodzinie Teodora Szretera, administratora majątków leśnych na Wołyniu i Ukrainie, właściciela folwarku Czarny Las. W wieku 17 lat wyszła za mąż za inżyniera leśnego Teodora Holder-Eggera. W 1902 r. małżeństwo weszło w posiadanie dóbr ziemskich w Korytnicy w powiecie węgrowskim.

W 1908 r. po nagłej śmierci jedynego dziecka, córki Aleksandry, zaangażowała się w działalność społeczną i filantropijną. Należała do najaktywniejszych członkiń Towarzystwa Zjednoczonych Ziemianek. W 1910 r. w Korytnicy założyła kółko Towarzystwa. W jego ramach urządzano pogadanki, pokazy i odczyty na różne tematy, aktywizując w ten sposób mieszkańców wsi.

W czasie I wojny światowej należała do sekcji opiekuńczej i kulturalno-oświatowej Rady Opiekuńczej powiatu węgrowskiego. Z jej inicjatywy powstało wówczas około 20 ochronek dla dzieci. Prowadziła sekcję pomocy żołnierzom. Należała też do Polskiej Macierzy Szkolnej. W 1916 r. zainicjowała jeden z pierwszych na ziemiach polskich Katolicki Związek Młodzieży.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zintensyfikowała jeszcze swoją działalność, stając na czele powiatowych struktur Polskiej Macierzy Szkolnej, Polsko-Amerykańskiego Komitetu Pomocy Dzieciom i Polskiego Czerwonego Krzyża.

Równocześnie związała się z ruchem narodowym. Weszła w skład zarządu powiatowego Związku Narodowo-Ludowego. W 1922 r. została wystawiona przez Narodową Organizację Kobiet jako kandydat na posła. Wybrana z okręgu Siedlce do Sejmu I kadencji została członkiem klubu parlamentarnego Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej.

Jako posłanka brała udział w pracach Komisji Opieki Społecznej, Komisji Oświatowej oraz Komisji Budżetowej. Zabierała głos m.in. przy projektach ustawy na temat handlu żywym towarem. Była referentką konwencji o zwalczaniu handlu kobietami oraz dziećmi, polepszeniu losu chorych oraz rannych żołnierzy.

W okresie sprawowania mandatu parlamentarzysty rozwijała działalność odczytową poświęconą sprawom społecznym i samorządowym. W swych wystąpieniach i publicystyce konsekwentnie broniła praw politycznych i równouprawnienia kobiet. Była autorką broszury „Kobieta i samorząd”. Jej artykuły pojawiały się m.in. w „Gazecie Porannej” i „Kurierze Warszawskim”.

W 1928 r. została wybrana do Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowego. Poza działalnością społeczną więcej uwagi w ostatnich latach życia poświęcała kwestiom religijnym, angażując się w pracę diecezjalnej Akcji Katolickiej.

Po śmierci męża w 1929 r. przejęła po nim zarząd majątkiem ziemskim w Korytnicy. W latach 30. XX w. rozparcelowała znaczną część swoich dóbr.

Maria Holder-Eggerowa zmarła 13 maja 1941 r. w Korytnicy, pochowano ją na tamtejszym cmentarzu. W tym roku mija 80 lat od jej śmierci.

Źródło: Arkadiusz Kołodziejczyk, „Maria Holder-Eggerowa (1875-1941). Z dziejów obozu narodowego na Podlasiu”, Szkice Podlaskie 7, 1999