Franciszek ubolewa, że "ideologia zastępuje wiarę" wśród amerykańskich katolików

"Mówisz, że czułeś klimat zamknięcia [w Stanach Zjednoczonych]", powiedział papież, odpowiadając na pytanie brata jezuity. "Tak, tego klimatu można doświadczyć w niektórych sytuacjach. I tam można stracić prawdziwą tradycję i zwrócić się do ideologii w poszukiwaniu wsparcia. Innymi słowy, ideologia zastępuje wiarę, członkostwo w sektorze Kościoła zastępuje członkostwo w Kościele".

Komentarze papieża Franciszka zostały wygłoszone podczas spotkania z jezuitami 5 sierpnia w Colégio de São João de Brito, prowadzonej przez jezuitów szkole podstawowej i średniej w Lizbonie w Portugalii. Angielskie tłumaczenie prywatnej rozmowy Franciszka z członkami Towarzystwa Jezusowego zostało opublikowane 28 sierpnia przez jezuicki dziennik La Civiltà Cattolica.

Franciszek powiedział, że sytuacja w Stanach Zjednoczonych nie jest łatwa ze względu na "bardzo silną postawę reakcyjną", która "jest zorganizowana i kształtuje sposób, w jaki ludzie należą, nawet emocjonalnie".

Odniósł się również do tego, co po włosku nazywa "indietrismo", co w języku angielskim tłumaczy się jako "zacofanie" lub "patrzenie wstecz".

Taka postawa, zauważył, "jest bezużyteczna i musimy zrozumieć, że istnieje odpowiednia ewolucja w rozumieniu spraw wiary i moralności, o ile przestrzegamy trzech kryteriów, które Wincenty z Lerynu wskazał już w V wieku: Doktryna rozwija się 'ut annis consolidetur, dilatetur tempore, sublimetur aetate'".

"Innymi słowy, doktryna również postępuje, rozszerza się i konsoliduje z czasem i staje się mocniejsza, ale zawsze postępuje" - wyjaśnił.

Św. Wincenty z Lerynu był chrześcijańskim mnichem z V wieku. W czasach współczesnych jest uważany za wiodący autorytet wczesnego Kościoła w zakresie teologii tradycji i rozwoju doktryny, choć istnieją rozbieżne interpretacje jego myśli.

Cytowanie Wincentego z Lerynu przez papieża w rozmowie z jezuitami w Portugalii pochodzi z teologicznego dzieła mnicha, "Commonitorium", w którym znajduje się jedno z jego najbardziej znanych stwierdzeń, znane jako kanon wincentyński: "Co więcej, w samym Kościele katolickim należy dołożyć wszelkich starań, abyśmy trzymali się wiary, w którą wierzono wszędzie, zawsze i przez wszystkich".

Papież Franciszek odnosił się do Wincentego z Lerynu w sprawie rozwoju doktryny w przeszłości, w tym w rozmowie z jezuitami w Kanadzie w lipcu 2022 roku.

W Portugalii papież powiedział, że niektórzy ludzie "rezygnują" z kryteriów ewolucji doktrynalnej Wincentego z Lerynu. Są to ludzie, których nazywa "indietristi".

"Kiedy się cofasz, tworzysz coś zamkniętego, odłączonego od korzeni Kościoła i tracisz sok objawienia. Jeśli nie zmieniasz się w górę, cofasz się, a następnie przyjmujesz kryteria zmiany inne niż te, które nasza wiara daje dla wzrostu i zmiany" - powiedział.

Franciszek powiedział, że skutki tego zacofania dla moralności "są druzgocące".