60. rocznica śmierci Feliksa Gwiżdża

Góral, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, żołnierz Legionów, a później AK, dziennikarz. Aresztowany przez UB zmarł w więzieniu mokotowskim.

Feliks Gwiżdż urodził się 12 stycznia 1885 r. w Odrowążu Podhalańskim w rodzinie góralskiej.

Ukończył w Krakowie IV Gimnazjum, następnie studiował na Uniwersytecie Lwowskim. Tu publikował dla "Kuriera Lwowskiego".

W 1909 r. powrócił do Krakowa, gdzie rozpoczął pracę w "Głosie Narodu". Poczynając od 1912 r. brał aktywny udział w Zjazdach Podhalan. Był współinicjatorem i współorganizatorem Drużyn Podhalańskich, które od końca 1912 r. zaczęto tworzyć na Podhalu na wzór Związku Strzeleckiego Józefa Piłsudskiego.

W tym samym roku został jednym z założycieli i pierwszym redaktorem "Gazety Podhalańskiej" w Nowym Targu, przeznaczonej , również dla szerzenia świadomości narodowej na Spiszu i Orawie.

W 1914 r. po reorganizacji władz objął funkcję prezesa Związku Drużyn Podhalańskich.

W czasie I wojny światowej wstąpił do Legionów, brał udział w walkach 4. pułku piechoty, dosłużywszy się stopnia porucznika. W 1918 r. wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego, w którym uzyskał stopień kapitana. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej.

W 1920 r. był działaczem plebiscytowym na Orawie i Spiszu.

W 1921 r. osiadł w Warszawie, gdzie zajął się na nowo pracą literacką oraz dziennikarską, przekładał m.in. z języka czeskiego i słowackiego. W latach 1927-37 był redaktorem naczelnym tygodnika "Gospodarz Polski", przeznaczonego dla chłopów. Ponadto pełnił funkcję sekretarza Związku Literatów Polskich, działał we władzach warszawskiego Syndykatu Dziennikarzy i był członkiem Pen Clubu.

W latach 1928-1935 był posłem z ramienia Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem w okręgu Wadowice - Nowy Targ.

Był założycielem, potem wiceprezesem, a od sierpnia 1935 r. prezesem Zarządu Głównego Związku Podhalan.

W latach 1935-38 jako senator reprezentował województwo krakowskie.

W 1936 r. założył wydawany w Warszawie miesięcznik "Ziemia Podhalańska", którego redaktorem naczelnym był przez dwa lata.

Po wybuchu II wojny światowej pozostał w Warszawie, gdzie pod pseudonimem „Stryk” brał udział w  konspiracji w szeregach Armii Krajowej. Podczas powstania warszawskiego pełnił funkcję komendanta Rejonu V – Sadyba, w Okręgu Mokotowskim AK.

Po zakończeniu wojny osiadł w Krakowie i powrócił do pracy literackiej oraz został redaktorem "Wolności i Prawdy". W sierpniu 1945 r. aresztowany przez funkcjonariuszy bezpieki, został zwolniony w październiku. Znalazł pracę w krakowskim radiu, gdzie opracowywał audycje góralskie.

W październiku 1951 r. Feliks Gwiżdż został ponownie aresztowany i osadzony w więzieniu mokotowskim w Warszawie, gdzie zmarł 27 maja 1952 r.

Paweł Zbrojewicz
źródła: koscieliska.pl, z-ne.pl