Stanisław Sedlaczek – pierwszy harcerz Rzeczpospolitej

3 sierpnia 1941 r. w niemieckim obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu zamordowany został Stanisław Sedlaczek - działacz harcerski, Naczelnik Harcerzy ZHP, podczas okupacji twórca konspiracyjnego Harcerstwa Polskiego - tzw. Hufców Polskich. Stanisław Sedlaczek urodził się 31 stycznia 1892 r. w Kołomyi na terenie dzisiejszej Ukrainy. Uczył się we Lwowie, gdzie ukończył gimnazjum i politechnikę. Jako student brał czynny udział w życiu akademickim, był członkiem „Zetu”, przewodniczącym akademickiego koła Towarzystwa Szkół Ludowych i współorganizatorem Akademickich Drużyn Sokolich. W 1913 r. trafił do harcerstwa, gdzie został przybocznym 7. Lwowskiej Drużyny Skautowej. W tym samym roku wszedł do redakcji „Skauta” oraz do Związkowego Naczelnictwa Skautowego jako sekretarz. W latach 1914/1915 prowadził tajną pracę skautową w zajętym przez wojska rosyjskie Lwowie. Od 1915 do 1919 r. przebywał w Kijowie, centrum ruchu harcerskiego na Ukrainie, gdzie jako Naczelnik kierował pracą Harcerstwa Polskiego. W wolnej Polsce został jednym z głównych organizatorów ZHP, twórcą jego podstaw ideowych, programowych i metodycznych, autorem statutu i regulaminów. Po przyjeździe do Warszawy w 1919 r., wszedł w skład Wydziału Wykonawczego Naczelnej Rady Harcerskiej. Rok później stanął na czele redakcji nowego pisma harcerskiego „Harcerz”. W latach 1921-1928 był naczelnym inspektorem harcerstwa w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. W 1923 r. został redaktorem „Wiadomości Urzędowych”, które po połączeniu z „Harcmistrzem” redagował do 1933 r. Pracując bardzo aktywnie w harcerstwie, jednocześnie dbał o podnoszenie własnych kwalifikacji i wiedzy - ukończył Państwowy Instytut Pedagogiczny oraz Wydział Filozoficzny na Uniwersytecie Warszawskim. W 1932 r. został odsunięty przez reżim sanacyjny od władz ZHP za propagowanie wartości katolicko-narodowych w wychowaniu harcerskim. W Poznaniu objął stanowisko kierownika Działu Programowego w Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży Żeńskiej i Męskiej. W dalszym ciągu wydawał „Harcerza”, który w 1937 r. zmienił nazwę na „Zagończyk”. W czasie II wojny światowej był współtwórcą i pierwszym naczelnikiem konspiracyjnego Harcerstwa Polskiego, tzw. Hufców Polskich, które ściśle współpracowały z Narodowymi Siłami Zbrojnymi i Stronnictwem Narodowym. W nocy z 17 na 18 maja 1941 r. został aresztowany razem z prof. Witoldem Staniszkisem i kilkunastoma innymi pracownikami Stołecznego Komitetu Samopomocy Społecznej. Po krótkim pobycie na Pawiaku, w lipcu 1941 r. wywieziono go do Auschwitz, gdzie miesiąc później został zamordowany. Stanisław Sedlaczek jest autorem wielu książek i opracowań, m.in. „Szkoły harcerza”, „Harcerstwa Polskiego” oraz „Genezy harcerstwa i skautingu”. Wszystkie jego utwory objęte były w 1951 r. zapisem cenzury w Polsce, podlegając natychmiastowemu wycofaniu z bibliotek. Źródła: borek.zhr.pl, lubliniec.zhp.pl