72. rocznica likwidacji Litzmannstadt Getto

  Dziś, 29 sierpnia, w Łodzi, odbyły się uroczystości z okazji 72. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto. W wydarzeniu wziął udział minister Wojciech Kolarski. W trakcie uroczystości przeczytał on list Prezydenta RP Andrzeja Dudy, do uczestników i organizatorów łódzkich uroczystości z okazji 72. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto. Poniżej prezentujemy treść listu. Szanowna Pani Prezydent! Szanowni Członkowie Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi! Szanowni Goście i Uczestnicy dzisiejszych uroczystości! Drodzy Państwo! Z perspektywy uwięzionych dzieje Litzmannstadt Getto to prawie cztery i pół roku upokorzeń, wyzysku, głodu i chorób, nieustannego strachu o życie własne i najbliższych. To trudny do wyrażenia słowami dramat rodziców i dzieci rozdzielanych podczas Wielkiej Szpery. To wreszcie,tragiczny epilog tej historii, czyli przeprowadzona w sierpniu 1944 likwidacja getta i śmierć tysięcy jego mieszkańców w obozach zagłady. Dzisiejsze uroczystości rocznicowe są okazją, aby postawić najważniejsze pytanie, jakie wiąże się z tym dramatem: dlaczego? Jak to możliwe, że do tego doszło? Rozważania o przyczynach najgłębszych, o naturze człowieka i naturze zła, musimy pozostawić filozofom i teologom. Jednak mamy obowiązek nieustannego przypominania o wydarzeniach, w wyniku których łódzkie getto powstało, trwało przez lata, a wreszcie uległo zagładzie. W tym przypadku prawda historyczna – ten najmocniejszy fundament międzynarodowego ładu i przyjaźni między narodami – brzmi: Niemcy, rządzone przez kanclerza Adolfa Hitlera i Narodowosocjalistyczną Niemiecką Partię Robotników, napadły na Rzeczpospolitą Polską. Łódź – stolica przedwojennego województwa łódzkiego – została bezprawnie włączona do Okręgu Rzeszy Kraj Warty i przemianowana na Litzmannstadt. Władze polskie zastąpiła totalitarna władza niemiecka. Odtąd zniewoleni obywatele polscy, zarówno narodowości polskiej, jak i żydowskiej, nie mogli już liczyć na respektowanie swoich praw. Niemiecki okupant odgrodził w sercu miasta obszar, który pełnił funkcję obozu koncentracyjnego. Stłoczonych tam Żydów – robotników, kupców, rzemieślników, urzędników, lekarzy, artystów – a także polskich Romów i Sinti odarł z ludzkiej godności. Sprowadził do roli podludzi, pozbawionych wszelkich praw niewolników. Dlatego barbarzyństwo niemieckich nazistów tak mocno kontrastowało z unikalnymi tradycjami polskiej tolerancji. Było zaprzeczeniem wielu stuleci pokojowego współistnienia Polaków i Żydów na ziemi, którą nazwano kiedyś Polin i paradisus Iudaeorum. Dlatego tamten czas do dziś pozostaje najczarniejszym rozdziałem w historii obu naszych narodów oraz w historii Europy. W biblijnej Księdze Koheleta czytamy: W wielkiej mądrości – wiele utrapienia, a kto przysparza wiedzy – przysparza i cierpień. Zgłębianie, propagowanie, ale też przyswajanie wiedzy o tragedii narodu żydowskiego podczas II wojny światowej, to wyjątkowy trud. Jednak trzeba ów trud podejmować. Trzeba stale przysparzać tej wiedzy, nawet za cenę cierpienia, jaką ona ze sobą niesie. Tylko wtedy przyszłość Europy i świata będzie można kształtować w oparciu o mądrość – o głębokie zrozumienie tego, co przed siedmioma dekadami wydarzyło się tu, w Łodzi, w Dachau, w Ravensbrück, podczas paryskiej obławy Vel d’Hiv, w Babim Jarze na Ukrainie i w setkach innych miejsc. Dzisiaj, w łódzkim Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, wręczone zostaną medale „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata”. Pragnę przekazać wyrazy najwyższego szacunku i serdeczne pozdrowienia osobom, które otrzymają to cenne wyróżnienie. Jestem przekonany, że trwałe upamiętnienie nie tylko zła, jakim była Zagłada, lecz także przykładów oporu wobec niego – pięknych opowieści o bohaterstwie, wielkoduszności i prawdziwym człowieczeństwie Polaków pomagających Żydom – to jedno z ważniejszych zadań, jakie przed nami stoi. Uczyńmy wszystko, aby wywiązać się z niego sumiennie i w duchu prawdy. źródło: prezydent.pl, fot. HAWA