Z zesłania do konspiracji. Jan Golka ps. „Klemens”

W czasie II wojny światowej Jan Golka działał w narodowym podziemiu. Po wejściu sowietów został zesłany na Sybir, jednak zaraz po powrocie do kraju zaangażował w konspirację, za co znów spotkały go represje ze strony komunistów – półtoraroczne śledztwo i więzienie. Urodził się 18 marca 1918 r. w Permie pod Uralem. W 1920 r. wraz z rodziną powrócił z Rosji do Polski i zamieszkał w Kielcach. W 1939 r. ukończył gimnazjum im. Śniadeckich. Obowiązkową służbę wojskową odbył w Szkole Podchorążych Artylerii Konnej we Włodzimierzu Wołyńskim. Zdał też egzamin na Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, ale nie zdążył rozpocząć studiów z powodu wybuchu II wojny światowej. Walczył w kampanii wrześniowej, a po jej klęsce powrócił do Kielc. W połowie 1943 r. zaangażował się w działalność konspiracyjną. W listopadzie tego roku objął funkcję zastępcy szefa Oddziału VI (propaganda) Okręgu kieleckiego NSZ. Po rozłamie w NSZ na tle scalenia z AK w kwietniu 1944 r. został szefem Oddziału VI Komendy Głównej NSZ-ZJ. Jednocześnie był redaktorem pism „Nowa Polska” i „Chrobry Szlak”. Działalność tą prowadził do stycznia 1945 r. Po wkroczeniu wojsk radzieckich poszukiwany przez NKWD, wyjechał do Poznania. Tam został aresztowany, a następnie wywieziony na Wschód. Do Polski wrócił w listopadzie 1945 r. i od razu zaangażował się w działalność podziemia antykomunistycznego. W styczniu 1946 r. został szefem Oddziału VI Komendy Głównej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. W kwietniu tego roku ponownie aresztowany, przeszedł półtoraroczne śledztwo. W procesie członków KG NZW w 1948 został skazany na 12 lat więzienia. Po amnestii jego wyrok został skrócony do 8 lat. Po wyjściu na wolność w 1954 r. nie mógł kontynuować studiów. Pracował jako artysta-plastyk, scenograf i wreszcie kierownik Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach. Opublikował także kilka tomików wierszy. Zmarł 23 czerwca 1973 r. w Kielcach. Źródło: Krzysztof Kaczmarski, Podziemie narodowe na Rzeszowszczyźnie 1939-1944, Rzeszów 2003