Rocznica egzekucji na Polakach pod Gruszką na Podkarpaciu

W nocy z 5 na 6 lipca 1940 r. na zboczach góry Gruszka k. Tarnawy Górnej na Podkarpaciu niemiecki okupant rozstrzelał 112 więźniów sanockiego więzienia. Ofiarami byli Polacy ujęci podczas próby przekroczenia granicy z Węgrami.

Wkrótce po wybuchu II wojny światowej powiat sanocki, graniczący w Węgrami i Czechosłowacją, stał się jednym z głównych szlaków, którym uciekinierzy próbowali przedostać się do Francji, gdzie władze emigracyjne organizowały polskie siły zbrojne.

Więzienie w Sanoku szybko zaczęło się zapełniać Polakami ujętymi przez gestapo i ukraińską policję na licznych punktach przerzutowych, które były rozsiane na terenie całego powiatu. Więźniów poddawano śledztwu, podczas którego byli torturowani. Wielu zostało zamordowanych.

W nocy z 5 na 6 lipca 1940 r. co najmniej 112 skazanych załadowano na cztery policyjne samochody ciężarowe i przez Zagórz i Tarnawę Górną przewieziono na górę Gruszka. Podczas transportu udało się zbiec jednemu z aresztowanych.

Na miejscu więźniów ustawiono nad przygotowanym wcześniej dołem i rozstrzelano. Egzekucję, która zakończyła się nad ranem następnego dnia, przeprowadzi żołnierze z 45 Batalionu Policyjnego stacjonującego w Rzeszowie. Ofiarami byli Polacy w różnym wieku i różnych zawodów pochodzący z całego kraju.

W 1947 r. szczątki ofiar zostały ekshumowane, przeniesione na Cmentarz Centralny w Sanoku i umieszczone w zbiorowej mogile. U podnóża góry znajduje się obelisk w formie ziemnego kurhanu, na którym umieszczono tablicę upamiętniającą zbrodnię.

Paweł Brojek
Na zdjęciu: Zbiorowa mogiła na cmentarzu w Sanoku, fot. radaopwim.gov.pl


© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.