80 lat temu zmarł ks. Aleksander Skowroński – zasłużony obrońca polskości na Górnym Śląsku

Swej przynależności narodowej był świadom już w czasach szkoły średniej. W 1903 r. został pierwszym prezesem Polskiego Towarzystwa Ludowego na Śląsku. Gdy w wyborach do Reichstagu wybrano go posłem, na skutek nacisków ze strony niemieckich przełożonych musiał zrzec się mandatu.

Aleksander Skowroński urodził się 9 lutego 1863 r. w ówczesnej Hucie Laura (dziś Siemianowice Śląskie). Edukował się miejscowej szkole ludowej, od 1885 r. uczęszczał do Gimnazjum św. Macieja we Wrocławiu. W tym czasie zainteresował się szczególnie polską historią i literaturą.

W 1885 r. rozpoczął studia na Wydziale Teologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Działał w organizacjach studentów polskich, m.in. Towarzystwie Literacko-Słowiańskim oraz Towarzystwie Górnośląskim. W latach 1886-1887 odbył obowiązkową służbę wojskową w armii pruskiej.

Święcenia kapłańskie otrzymał w 1889 r. Służbę duszpasterską rozpoczął jako wikary w parafiach w Królewskiej Hucie (Chorzów), gdzie nawiązał kontakty z polską młodzieżą, pomagając tajnemu kółku oświatowemu.

W 1892 r. został przeniesiony do Łącznika w powiecie prudnickim, a potem do Solca pod Białą. W grudniu 1894 r. skierowano go do Szymiszowa w powiecie strzeleckim, gdzie z czasem został administratorem. Od 1896 r. był proboszczem w Ligocie Bialskiej.

Był obrońcą praw narodowych ludności polskiej na Śląsku, domagał się wprowadzenia nauki religii w języku polskim. W 1897 r. opublikował odezwę wzywającą rodziców do uczenia dzieci pisania i czytania w tym języku. Był założycielem i prezesem Towarzystwa Szerzenia Elementarzy Polskich im. ks. R. Engla oraz Polskiego Towarzystwa Ludowego.

Znany ze swej działalności społeczno-narodowej, w 1907 r. został wybrany jako przedstawiciel Koła Polskiego do Reichstagu. Ze względu na niezadowolenie niemieckich przełożonych musiał jednak zrezygnować z mandatu.

Po wybuchu I wojny światowej zaangażował się w działalność na rzecz jej ofiar. W 1915 r. zainicjował powołanie Śląskiego Komitetu Wykonawczego Niesienia Pomocy Głodującej Ludności Królestwa. Był też pierwszym przewodniczącym założonego w 1917 r. Towarzystwa Oświaty na Śląsku im. św. Jacka.

W grudniu 1918 r. został wybrany przez sejm dzielnicowy zaboru pruskiego do Naczelnej Rady Ludowej. Występował głośno na rzecz przyłączenia Górnego Śląska do Polski. Podczas trzeciego powstania śląskiego zagrożony zamachem na swe życie, musiał uchodzić z Ligoty. Po wielomiesięcznej tułaczce w 1922 r. otrzymał probostwo w Mikołowie.

W uznaniu za zasługi w 1923 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Po utworzeniu diecezji katowickiej w 1926 r. otrzymał nominację na archidiakona Kapituły Katedralnej. W 1930 r. otrzymał tytuł prałata, rok później zaś został mianowany prepozytem, czyli przewodniczącym kapituły kanoników.

Znany z zamiłowania do polskiej poezji, sam był autorem wierszy patriotyczno-religijnych, a także artykułów, które ukazywały się w „Dzienniku Śląskim” i „Dzienniku Poznańskim”.

Zmarł 3 października 1934 r. w wieku 71 lat w Mikołowie, tam też został pochowany. Dziś mija 80 lat od śmierci tego zasłużonego Polaka.

Paweł Brojek
Źródło: krzyz.siemianowice.pl


© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.