Nie umiał bez nich żyć

Józef Piłsudski  budzi w dalszym ciągu kontrowersje. Jedni darzą go szacunkiem, inni są w stosunku do niego bardzo krytyczni, wszak w latach 30 panował jego kult. Do dziś uczeni i publicyści badając jego biografię, doszukują się w niej jego geniuszu lub nieudolności. Powstają pytania czy Bitwa Warszawska była jego sukcesem, czy przewrót majowy był krwawym zamachem stanu czy udaną próbą ratowania młodej II Rzeczypospolitej przed anarchią i rozpadem? Wreszcie czy dowództwo Marszałka sprawiłoby, że kampania wrześniowa lub jej odpowiednik przedłużyłby się, a błędy Rydza-Śmigłego nigdy nie pozwoliłyby ZSRR na łatwe zajęcie wschodniej części kraju? Czy może wielbiony przez wielu Komendant splamiłby się kolaboracją? Pytań i opinii na temat Piłsudskiego jest wiele, tak samo jak książek, które powstały na jego temat. Jedna z nich, autorstwa Iwony Kienzler pod tytułem ,,Kobiety w życiu Marszałka Piłsudskiego" pokazuje życie Dziadka przez pryzmat kobiet w jego życiu: matki, żon, kochanek. Autorka pokazuje Piłsudskiego jako wielbiciela kobiet, które zawsze były przy nim. Od dzieciństwa po ostatnie lata - zawsze "satelitarnie" jakaś przedstawicielka płci pięknej. Rzeczona książka wpisuje się w nurt ukazujących  życie znanych osobistości ,,od kuchni"; widzimy więc nie tylko Piłsudskiego-polityka ale też Piłsudskiego  "o ludzkiej twarzy" Autorka pokazała też jego stosunek do kobiet, które mu towarzyszyły. Z książki wyłania się obraz Piłsudskiego jako bezwarunkowo kochającego syna i ojca, jednak już nie tak dobrego męża. Warto jednak zwrócić uwagę, że autorka nie potępia Piłsudskiego za jego wątpliwe poczynania jako męża twierdząc, że Marszałek zakochiwał się szczerze, jednak gdy ,,chemia" powinna była ustąpić przywiązaniu Komendant tracił zapał do związku oraz zainteresowanie do niedawna wielbioną kobietą. Jeden z rozdziałów poświęcony jest poetce Kazimierze Iłłakowiczównie, osobistej sekretarce Piłsudskiego, zafascynowanej nim również jako mężczyzną. "Przegląd" obiektów jego fascynacji zamykają zaś Leokadia Lewandowska, piękna lekarka, towarzysząca mu podczas wyjazdu na Maderę, oraz jego ostatnia miłość – Jadwiga Burhardt. Choć oczywiście relacje między Piłsudskim a kobietami są głównym aspektem tej książki to też i jego działalność polityczna pojawia się na jej kartach. Jednakoż muszę zaznaczyć, że nie będzie ona przydatna w sporze na temat wojskowo-politycznych działań Piłsudskiego, może jednak zainspirować  do poszerzenia wiedzy na temat kwestii jedynie wzmiankowanych. Warto też dodać, że przedstawianie znanych osób jako ludzi z krwi i kości - o ile nie jest to snucie sensacyjnych, wyssanych z palca domysłów - czyni historię bardziej przystępną i zdejmuje z niej ciężar stereotypu jako tylko jednej wielkiej tabeli: data-wydarzenie. Książkę polecam, jednak nie jako kompendium wiedzy o działalności Piłsudskiego, lecz  portret tego, który rzekł: "W każdym ugrupowaniu ludzkim, w którym kiedykolwiek byłem, byłem uważany za coś w rodzaju heretyka" ( Źródło: Pierwsze dni Rzeczypospolitej Polskiej, wykład z 16 listopada 1924) . W tym kontekście także książka Iwony Kienzler może stać się orężem dla obu stron w sporze o jego osobę.   Tytuł: "Kobiety w życiu marszałka Piłsudskiego" Autor: Iwona Kienzler Cykl: Historia z alkowy (tom 12) Wydawnictwo: Bellona