Mjr Jerzy Lewiński ps. „Chuchro” - dowódca Kedywu Okręgu Warszawskiego AK

Podczas kampanii wrześniowej brał udział w obronie Warszawy, później na czele oddziału saperów działał w Związku Walki Zbrojnej. Pod koniec 1942 r. objął dowództwo warszawskiego Kedywu. Został rozstrzelany w ulicznej egzekucji 24 listopada 1943 r.

Jerzy Lewiński urodził się 14 czerwca 1908 r. w Mierzycach pod Wieluniem. Uczył się w Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Wieluniu, w którym w 1926 r. otrzymał świadectwo dojrzałości. Później uczęszczał do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi, a następnie do Szkoły Podchorążych Inżynierii w Warszawie. Od 1930 r. służył w 5 batalionie saperów w Krakowie jako oficer instruktor.

W 1933 r. uczestniczył w kursie instruktorów WF w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego w Warszawie. W 1937 r. został mianowany kierownikiem WF w Centrum Wyszkolenia Saperów w Modlinie. Był także słuchaczem Wyższej Szkoły Inżynierii.

Podczas kampanii wrześniowej brał udział w obronie Warszawy jako dowódca 1. kompanii i zastępca dowódcy 5. zmotoryzowanego batalionu saperów. Ranny trafił do niewoli niemieckiej, ale zdołał zbiec z obozu jenieckiego w Radomiu i powrócił do Warszawy.

Od grudnia 1939 r. działał w Związku Walki Zbrojnej, początkowo w składzie Sztabu Dywersji, a od sierpnia 1940 dowodził batalionem saperów m.st. Warszawy. Dodatkowo w czerwcu 1942 r. objął dowództwo Związku Odwetu Okręgu Warszawskiego AK.

Od listopada 1942 r. był organizatorem i dowódcą warszawskiego Kedywu. Przeprowadził szereg akcji, w tym głośną akcję „Wieniec” - pierwszą tego typu przeciwko niemieckiemu transportowi kolejowemu, oraz „Getto”, w której ramach AK udzielała zbrojnej pomocy żydowskim powstańcom.

Mjr. Jerzego Lewińskiego aresztowano w listopadzie 1943 r. pod fałszywym nazwiskiem Jerzy Reda. Mimo podjętej przez AK próby wykupienia go z rąk niemieckich został rozstrzelany 24 listopada w jednej z publicznych egzekucji.

Jego imię znajduje się na tablicy pamiątkowej, odsłoniętej w 1981 r. na fasadzie kościoła w Wieluniu.

opr. Paweł Brojek
Źródło: Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1945 T. 1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987


© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.