Ks. Antoni Stychel – opiekun robotników

Wybitny działacz narodowy i społeczny związany z Poznaniem, w odrodzonej Polsce wicemarszałek Sejmu Ustawodawczego, a następnie wicemarszałek senatu. Uważany jest za jednego z pionierów katolickiego ruchu społecznego w Polsce. Zmarł 80 lat temu.

Antoni Stychel urodził się 13 czerwca 1859 r. w Krasnym Dłusku w rodzinie urzędnika sądowego. Uczęszczał do gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu, był członkiem Towarzystwa Tomasza Zana. W 1880 r. zdał maturę i rozpoczął naukę na politechnice w Berlinie, które porzucił na rzecz studiów teologicznych w Würzburgu.

Po przyjęciu święceń kapłańskich w 1889 r. pełnił szereg funkcji w archidiecezji poznańskiej. Był m.in. kanclerzem kurii i prepozytem kolegiaty Św. Marii Magdaleny oraz nauczycielem języka polskiego w seminarium.

Związany z endecją, był jednym z pionierów katolickiego ruchu społecznego w Polsce. W 1892 r. założył w Poznaniu Katolickie Towarzystwo Robotników Polskich, wokół którego w ciągu kilku lat skupił jeszcze kilka mniejszych organizacji. Prezesem utworzonego w ten sposób Związku Katolickich Towarzystw Robotników Polskich był aż do śmierci.

Był posłem na sejm pruski (1898-1914) i do Reichstagu (1904-1918). W niemieckich parlamentach występował jako obrońca interesów polskich. Podczas I wojny światowej wchodził w skład założonego w Poznaniu tajnego Komitetu Międzypartyjnego. Z jego ramienia prowadził w Szwajcarii rozmowy z Komitetem Narodowym Polskim Romana Dmowskiego.

W 1918 r. znalazł się w składzie Naczelnej Rady Ludowej, która przejmowała władzę z rąk niemieckich w Wielkopolsce. W 1919 r. działał w ramach Komitetu Obrony Górnego Śląska, a po sukcesie III powstania śląskiego w Związku Obrony Kresów Zachodnich.

W 1919 r. został wybrany posłem na Sejm Ustawodawczy, w którym pełnił też funkcję wicemarszałka. Zasiadał w komisji konstytucyjnej i oświatowej. W latach 1923–1927 był wicemarszałkiem Senatu.

Po roku 1927 wycofał się z czynnego życia politycznego, ale do końca życia pozostał członkiem Stronnictwa Narodowego. Zmarł 13 stycznia 1935 r., spoczął na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu.

opr. Paweł Brojek
Źródło: Jerzy Pietrzak, Antoni Stychel, w: Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa-Poznań 1981

© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.