65 lat temu został zamordowany cichociemny mjr Andrzej Czaykowski „Garda”

Wraz z armią gen. Andersa przeszedł cały jej szlak bojowy. Po przerzuceniu jako cichociemny do okupowanego kraju działał w Komendzie Głównej AK i walczył w powstaniu warszawskim. Po wojnie na emigracji, został oddelegowany do kraju z zadaniem zorganizowania delegatury polskiego rządu na uchodźstwie. Po powrocie komuniści oskarżyli go o szpiegostwo... Andrzej Czaykowski urodził się 7 lutego 1912 r. w Urdominie na terenie dzisiejszej Litwy. W 1918 r. przeprowadził się wraz z rodziną do Warszawy. Uczęszczał do tamtejszego Gimnazjum im Władysława IV, a następnie do gimnazjum w Kutnie. Ukończył 1. Korpus Kadetów im. Marszałka Piłsudskiego we Lwowie i Szkołę Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu. Działał w harcerstwie. W czasie kampanii wrześniowej dowodził plutonem łączności w 1 Pułku Ułanów Krechowieckich walczącego w składzie Suwalskiej Brygady Kawalerii. Po agresji sowieckiej na Polskę walczył przeciwko Armii Czerwonej pod Grodnem, po czym przedostał się na Litwę, gdzie został internowany. Zbiegł pod koniec listopada 1939 r. i przedostał się do Wilna, gdzie nawiązał kontakty z tamtejszymi strukturami ZWZ. W lutym 1940 r. wysłany jako łącznik do Warszawy, został pochwycony przez sowietów w okolicach Oszmiany i wywieziony do obozu pracy po Archangielskiem. Zwolniony na mocy paktu Sikorski-Majski, w listopadzie 1941 r. znalazł się w szwadronie przybocznym gen. Władysława Andersa. Przeszedł szlak bojowy wraz z Armią Polską i dotarł do Wielkiej Brytanii, gdzie po przeszkoleniu w zakresie dywersji został zaprzysiężony jako cichociemny. W połowie kwietnia 1944 r. przerzucono go do okupowanego kraju na placówkę w okolicach Żyrardowa. Został przydzielony do Komendy Głównej Armii Krajowej jako oficer operacyjny w wydziale odbioru zrzutów. Z czasem przeniesiono go do Oddziału Organizacyjnego, gdzie awansował do stopnia rotmistrza. Brał udział w powstaniu warszawskim, dowodząc oddziałami podczas walk na Mokotowie i Śródmieściu. Po klęsce wyszedł z miasta z ludnością cywilną. Działał dalej w konspiracji na terenie Częstochowy, gdzie teraz znajdowała się siedziba Komendy Głównej AK. Aresztowany przez Niemców pod koniec grudnia 1944 r., został wywieziony do obozu koncentracyjnego Gross-Rosen, a stamtąd do Mittelbau-Dora. Po wyzwoleniu ponownie znalazł się w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Podczas pobytu w Londynie działał w Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów, będąc wiceprezesem oddziału na Wielką Brytanię. W lipcu 1949 r. został oddelegowany do kraju z zadaniem zorganizowania delegatury emigracyjnego rządu. Po dwóch latach działalności, 13 sierpnia 1951 r. został aresztowany przez UB w Krakowie i przewieziony do Warszawy, gdzie poddano go długotrwałemu śledztwu. 30 kwietnia 1953 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie pod przewodnictwem Mieczysława Widaja skazał go pod zarzutem rzekomego szpiegostwa na karę śmierci. Wyrok wykonano 10 października w więzieniu mokotowskim. Miejsce pochówku pozostaje nieznane, symboliczny grób znajduje się na Powązkach w Kwaterze „Na Łączce”. Mjr Andrzej Czaykowski był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Pośmiertnie nadano mu Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Źródło: 1944.pl