Poznaj życiorysy najbardziej znanych legionistów Piłsudskiego
Choć Józef Piłsudski i jego legioniści swoim anty narodowym terrorem po zamachu majowym 1926 przekreślili swoje zasługi w walce o wolność Polski, to warto pamiętać, o wielowymiarowości tych postaci i ich zasługach z czasów I wojny światowej i wojny 1920 roku.
Biografie legionistów można poznać dzięki wydanej przez wydawnictwo AA pracy „Legioniści Niepodległej" autorstwa Joanny Wieliczki-Szarkowej. Jak informuje wydawca „książka ukazuje sylwetki bohaterskich żołnierzy – legionistów z czasów walki o niepodległość Polski. Mamy tu piłsudczyków, późniejszych wielkich generałów i polityków II Rzeczpospolitej, którzy zaczynali swoją drogę do wolnej Polski jako żołnierze I Brygady Legionów, mamy niezłomnych bohaterów Brygady karpackiej, zwanej żelazną, wspaniałych ułanów, którzy swoimi szarżami rozsławili na nowo polskie wojsko, niejednokrotnie składając najwyższą ofiarę życia za wolną i niepodległą Ojczyznę".
Na kartach pracy „Legioniści niepodległej" opisani są tacy bohaterowie walk o niepodległość, których skrócone życiorysy cytuje za Wikipedią:
Kazimierz Sosnkowski„polski dowódca wojskowy i polityk, działacz niepodległościowy, początkowo w Polskiej Partii Socjalistycznej i jej Organizacji Bojowej, założyciel Związku Walki Czynnej, szef sztabu I Brygady Legionów Polskich, wiceminister (1919–1920), a potem minister spraw wojskowych (1920–1924). Przedstawiciel Polski w Lidze Narodów (1925), od 1936 generał broni Wojska Polskiego, dowódca Frontu Południowego podczas kampanii wrześniowej 1939. Następca Prezydenta RP, minister bez teki w rządzie gen. Władysława Sikorskiego na emigracji (1939–1940), komendant główny Związku Walki Zbrojnej (1939–1941), Wódz Naczelny Polskich Sił Zbrojnych (1943–1944), przewodniczący Komitetu Ministrów dla Spraw Kraju od 8 listopada 1939 roku, członek władz Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich.
Władysław Zygmunt Belina-Prażmowski „pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, urzędnik samorządowy II Rzeczypospolitej, kawaler Orderu Virtuti Militari".
Kazimierz Jan Piątek ps. Herwin „kapitan Legionów Polskich, dowódca 1 Kompanii Kadrowej po Tadeuszu Kasprzyckim, następnie II batalionu 1 pułku piechoty oraz V batalionu I Brygady. Członek Związku Strzeleckiego".
Stanisław Kaszubski ps. „Król" „polski działacz socjalistyczny i niepodległościowy, żołnierz 1 pułku piechoty Legionów Polskich".
Bolesław Ignacy Florian Wieniawa-Długoszowski „generał dywizji Wojska Polskiego, dyplomata i wolnomularz; osobisty adiutant Józefa Piłsudskiego. (...) Jedna z najbarwniejszych postaci II Rzeczypospolitej. Znany z umiłowania kobiet, koni i hucznej zabawy, czym zyskiwał niecodzienną sympatię jednych i nieskrywaną złość innych, zwłaszcza przeciwników obozu sanacji. Poeta, lekarz medycyny, a także dziennikarz (redaktor naczelny „Dziennika Polskiego" w Detroit). Autor wielu popularnych powiedzonek, cytowanych potem szeroko w całym kraju".
Leopold Kula ps. „Lis" „major piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika".
Józef Herzog „major piechoty Wojska Polskiego, żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej i kampanii wrześniowej, piłsudczyk, działacz patriotyczny, więzień polityczny okresu stalinowskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari".
Edward Śmigły-Rydz „rozpoczął karierę jako dowódca III batalionu Legionów Polskich. Gdy Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski zostali uwięzieni w Magdeburgu, objął kierownictwo Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). W czasie wojny polsko-bolszewickiej, w stopniu generała porucznika dowodził m.in. 3 i 2 Armią. W 1935 po śmierci Piłsudskiego, został mianowany przez prezydenta Ignacego Mościckiego generalnym inspektorem Sił Zbrojnych, a w następnym roku w kontrowersyjnych okolicznościach mianowany marszałkiem Polski. 1 września 1939 w pierwszym dniu kampanii wrześniowej, Ignacy Mościcki mianował go Wodzem Naczelnym. Dzień po agresji ZSRR na Polskę przekroczył wraz ze Sztabem Naczelnego Wodza granicę Rumunii, gdzie został internowany. W październiku 1941 wrócił potajemnie poprzez Węgry do okupowanej Polski, gdzie przebywał w konspiracji do śmierci w grudniu tego samego roku".
Andrzej Galica „generał brygady Wojska Polskiego, legionista, uczestnik walk o niepodległość II Rzeczypospolitej, twórca formacji strzelców podhalańskich, inżynier, polityk, poseł na Sejm RP, działacz regionalny ruchu podhalańskiego, literat".
Zbigniew Dymitr Dunin-Wąsowicz „polski dowódca wojskowy, rotmistrz Legionów Polskich".
Jan Bodakowski
Źródło: JB