55. rocznica śmierci płk. Ignacego Oziewicza – pierwszego komendanta Narodowych Sił Zbrojnych!
Przeciwny scaleniu podziemia narodowego z Armią Krajową, która uważał za opanowaną przez sanację, stanął na czele Narodowych Sił Zbrojnych, powołanych formalnie 20 września 1942 r. Więziony w niemieckich obozach koncentracyjnych, po wojnie przebywał na uchodźstwie. Do ojczyzny powrócił po październikowej „odwilży”.
Ignacy Oziewicz urodził się 7 maja 1887 r. w majątku ziemskim Łyngmiany na Wileńszczyźnie. Po ukończeniu gimnazjum w Wilnie wstąpił ochotniczo do armii carskiej. Służył w 106. Pułku Piechoty, jesienią 1916 r. objął w nim dowództwo nad kompanią, a następnie nad batalionem.
W kwietniu 1917 r. został przeniesiony na stanowisko starszego adiutanta, a od czerwca tego roku zastępcy szefa sztabu 193. Pułku Piechoty. W październiku 1917 r., po wybuchu rewolucji, opuścił armię rosyjską i rozpoczął pracę jako administrator w majątku Potockich na Podolu.
W 1919 r. wstąpił do Wojska Polskiego. Przydzielony do 41. Pułku Piechoty, dowodził batalionem, a od października tego roku pełnił obowiązki dowódcy pułku. Od sierpnia 1920 r. dowodził 17. Pułkiem Piechoty, w październiku 1925 r. został mianowany dowódcą 76. Lidzkiego Pułku Piechoty w Grodnie.
W latach 20. ukończył kurs wyższych dowódców we Lwowie, kurs doskonalenia oficerów sztabowych w Grupie oraz kurs dowódców pułków w Rembertowie. W 1927 r. awansował do stopnia pułkownika.
W 1935 r. wyznaczony został na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej 16. Pomorskiej Dywizji Piechoty w Grudziądzu. Od października 1938 r. dowodził 29. Dywizją Piechoty w Grodnie. Na jej czele walczył w kampanii wrześniowej w składzie Armii „Prusy”. 8 września ranny pod Dobrą Wolą, opuścił dywizję i po tygodniu dotarł do Grodna.
Internowany przez władze litewskie był komendantem obozu dla internowanych oficerów Wojska Polskiego w Kołatowie. Dzięki interwencji księdza Stanisława Trzeciaka jesienią 1940 r., jako rzekomy inwalida został zwolniony z obozu (według innych źródeł zbiegł), po czym powrócił do Warszawy.
Od kwietnia 1941 r. był obserwatorem i doradcą wojskowym w Komendzie Głównej Narodowej Organizacji Wojskowej oraz doradcą wojskowym Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowego. Później pełnił funkcję szefa Oddziału III Operacyjnego w KG Narodowej Organizacji Wojskowej oraz jednocześnie zastępcy Komendanta Głównego NOW.
Jako przeciwnik scalenia z Armią Krajową, latem 1942 r. stanął na czele rozłamu w NOW, a już kilka miesięcy później we wrześniu tego roku został Komendantem Głównym Narodowych Sił Zbrojnych. W październiku 1942 r. wydał rozkaz o uruchomieniu Akcji Specjalnej Nr 1, która jako jeden z głównych celów zakładała walkę zbrojną z komunistami.
Był jednym z inicjatorów i uczestników rozmów mających na celu scalenie NSZ z AK, w których trakcie, w czerwcu 1943 r., został przez Niemców aresztowany i osadzony na Pawiaku. Aby ukryć ten fakt, rozkazy dowództwa NSZ były podpisywane pseudonimem „Czesław”. Wywieziony do Auschwitz w październiku 1943 r., włączył się w działalność obozowej konspiracji obozie.
W styczniu 1945 r. został ewakuowany do obozu w Flossenburgu, gdzie trzy miesiące później doczekał uwolnienia przez wojska amerykańskie. Przebywał w Niemczech, a następnie we Francji. Był pełnomocnikiem środowiska NSZ przed Komisją Weryfikacyjną AK w Londynie oraz prezesem założonej w 1949 r. we Francji organizacji „Ogniwo” pomagającej byłym żołnierzom narodowego podziemia na emigracji.
W 1958 r. powrócił do kraju. Zmarł 10 stycznia 1966 r. w Gdyni, spoczął w grobie rodzinnym na Cmentarzu Witomińskim.
Płk Czesław Oziewicz był odznaczony m.in. Krzyżem Virtuti Militari V klasy, Krzyżem Oficerskim Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi oraz czterokrotnie Krzyżem Walecznych.
Źródła: nsz.com.pl, dws-xip.pl
Źródło: redakcja
