Unijne fundusze na ekologię mogą zostać obcięte

Posunięcie to miało miejsce podczas szczytu przywódców UE w Brukseli w tym tygodniu, gdzie przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel zaproponował obcięcie prawie całego funduszu w wysokości 10 miliardów euro, który ma pomóc Europie w budowie sieci energetycznych przyszłości - turbin wiatrowych, elektrowni wodorowych, wychwytywania dwutlenku węgla. Wysiłek ten jest kluczową częścią odpowiedzi UE na amerykańskie wydatki na zachęty do korzystania z energii odnawialnej, które obejmują setki miliardów dotacji.

Podczas gdy kraje takie jak Francja, Włochy i Hiszpania publicznie poparły inicjatywę o wartości 10 miliardów euro, Bruksela spotyka się z krytyką ze strony bardziej oszczędnych stolic europejskich, zwłaszcza na północy, które chcą ograniczyć swój wkład do budżetu UE i zapewnić pieniądze na konkurencyjne priorytety, takie jak ograniczenie nielegalnej imigracji i rosnące wydatki wojskowe.

Kompromis Michela zmniejszyłby fundusz odnawialnych źródeł energii - oficjalnie nazwany Strategiczną Platformą Technologiczną dla Europy (STEP) - do zaledwie 1,5 mld euro. Zgodnie z najnowszą propozycją, pozostałe pieniądze początkowo przeznaczone na ten wysiłek zostałyby przeniesione do puli gotówkowej na inwestycje wojskowe.

W zamian Bruksela zaoferowałaby krajom większą elastyczność w sposobie wykorzystania wypłat z unijnego funduszu spójności - zastrzyków budżetowych dla państw o niższych dochodach, mających na celu zmniejszenie nierówności gospodarczych. Teoretycznie umożliwiłoby to krajom kontynuowanie niektórych potrzebnych inwestycji w energię odnawialną.

"Pozwala to krajom mającym dostęp do funduszy europejskich na korzystanie z nich w prosty i elastyczny sposób" - powiedział jeden z dyplomatów, któremu udzielono anonimowości w celu skomentowania negocjacji.

Potencjalne cięcia są jednak złowieszczym sygnałem narastającej walki Europy o pozyskanie ogromnych inwestycji niezbędnych do osiągnięcia celów klimatycznych. Niemcy, największa gospodarka Europy, również musiały ostatnio drastycznie zmniejszyć swój budżet klimatyczny po orzeczeniu sądu. Narzekanie na koszty zielonej transformacji w UE okazało się zwycięskim punktem politycznym dla niektórych prawicowców.

"Wiemy, że to za mało pieniędzy" - powiedział drugi dyplomata znający przebieg rozmów, który przyznał, że zmniejszony fundusz zapewni wystarczającą ilość gotówki tylko na "ukierunkowane" działania.

Dyplomata dodał, że "rzeczywistość jest naprawdę trudna". "Budżety są trudne wszędzie".