Matura (FELIETON)

Choć matura w dzisiejszych czasach nie cieszy się już takim prestiżem jak dawniej, ale nadal jej uzyskanie jest konieczne do dalszego startu zawodowego. Ponad 260 tys. abiturientów stanęło w tym roku do egzaminu dojrzałości. Od ubiegłego roku egzamin dojrzałości odbywa się w dwóch formułach: 2023 i 2015. Egzaminy mają skończyć się do 24 maja, a wyniki zostaną ogłoszone 9 lipca. Egzaminy w terminie dodatkowym zostały wyznaczone od 3 do 17 czerwca, a poprawkowicze będą zdawać 10 września.

W tym roku przez kolejne trzy dni miały miejsce tzw. przecieki. Na egzaminie z języka polskiego jeden z uczniów po rozpoczęciu egzaminu z telefonu komórkowego wysłał zdjęcie arkusza egzaminacyjnego. Ale był nieuważny czy zbyt zdenerwowany, bo na zamieszczonym zdjęciu można było przeczytać jego numer pesel. Autor przecieku zakończył tegoroczne egzaminy. W wypadku matematyki było już inaczej. Znów pojawiło się zdjęcie arkusza egzaminacyjnego, ale już bez możliwości identyfikacji. Tak samo stało się z językiem angielskim. Widać, że można było przemycić na salę egzaminacyjną telefon komórkowy.

Egzamin był podobno łatwy, zwłaszcza z języka angielskiego. Zdający mówili, że nie sprawiłby trudności nawet ośmioklasistom. Matematyka, w opinii zdających, też nie była trudna, tak samo język polski.

Zajrzałam, jak wyglądał arkusz z matury podstawowej z języka polskiego. Rzeczywiście trzeba się bardzo starać, aby go nie zaliczyć. Znów dwa publicystyczne teksty i pytania związane z nimi. Typowe „czytanie ze zrozumieniem”. Ciekawe natomiast były tematy rozprawki. Pierwszy to – Bunt czy pokora – którą postawę powinien wybrać człowiek, aby świat uczynić lepszym. Drugi – Co sprawia, że człowiek zyskuje szacunek innych ludzi i trzeci – analiza wiersza Urszuli Kozioł. Większość wybrała temat pierwszy, ale z relacji uczniów wynika, że skupili się głównie na buncie. Czyżby pokora im umknęła? Przeczytałam także odpowiedzi na zadania pewnej ekspertki. Oczywiście wszystko uładzone i poprawne. Ale czytając te rozprawki, miałam wrażenie, że pisane są przez sztuczną inteligencję. Tak były wyprane w wszelkiej osobowości.

Tegoroczny egzamin z dojrzałości jest zdawany na takich samych zasadach jak ubiegłoroczny. A zdało go blisko 85 proc. wszystkich maturzystów. W 2022 r. maturę zdało za pierwszym razem ponad 78 proc. Czyli poziom ubiegłorocznych maturzystów był wyższy niż tych którzy zdawali w poprzednim roku. Podobnie jak w roku ubiegłym, maturę pisemną trzeba zdać z języka polskiego, wybranego języka nowożytnego, matematyki oraz jednego przedmiotu do wyboru. Obowiązkowe są także egzaminy ustne z języka polskiego i obcego.

Nowością, która czeka abiturientów w roku 2026-2027 jest możliwość zdawania egzaminu pisemnego z przedmiotu biznes i zarządzanie. Jako pierwsi będą mogli zdawać taki przedmiot absolwenci liceów ogólnokształcących, a w następnych latach w technikach.

A jakie zmiany w tym roku? Zmieni się ustna matura z jęz. polskiego. Maturzyści będą mieli zmniejszoną liczbę tzw. pytań jawnych z 227 do 110. Pytania jawne dotyczą lektur obowiązkowych i trzeba na nie odpowiedzieć przy obecności wyznaczonych egzaminatorów. Uczeń, tak jak w poprzednim roku losuje zestaw dwóch pytań, jedno to pytanie tzw. jawne, a drugie to zagadnienie dotyczące literatury, dzieła sztuki, języka. Egzamin ustny z matematyki na poziomie podstawowym to większa liczba punktów, które będzie można uzyskać, związane z pytaniami zamkniętymi. Nie będzie zadań za które można dostać 5 lub 6 punktów. Będą nowe pyty zadań: „prawda –fałsz”. . Egzamin ustny na poziomie podstawowym ma trwać 180 min. . Na poziomie rozszerzonym będzie się składał wyłącznie z zadań otwartych.

Zmieni się także rozszerzony egzamin pisemny z historii i wiedzy o społeczeństwie. Zmienią się zasady oceniania pracy. Obniży się także minimalna ilość słów wypracowania z 500 do 300. Z WOS-u maturzyści zamiast wypracowania napiszą dwie duże wypowiedzi, w formie np. zażalenia, pozwu, apelacji. Na biologii, chemii, fizyce, geografii będzie więcej zadań sprawdzających wiadomości i umiejętności z różnych działów na podstawie tekstów, wykresów, tabel.

Choć w dzisiejszych czasach matura nie ma już takiego prestiżu jak dawniej, to nadal jest niezbędna dla tych, którzy planują studiowanie na wyższych uczelniach, aby potem mieć łatwiejszy start zawodowy. Niestety, z małymi wyjątkami, nie można znaleźć dobrej pracy bez wyższego wykształcenia.

Iwona Galińska