Płużański: Zamordowani za „spisek w wojsku” (FELIETON)

Aleksander Kita

Aleksander Kita w momencie śmierci miał 40 lat. Związany z Lubelszczyzną, gdzie się urodził, skończył szkołę powszechną i gimnazjum. Po zdaniu matury w 1932 r. rozpoczął naukę w Szkole Podchorążych Piechoty w Komorowie-Ostrowi Mazowieckiej. W wojnie obronnej dowodził kompanią ckm w 1 batalionie piechoty 45 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych w rejonie Tomaszowa Mazowieckiego niszcząc kilka czołgów niemieckich. Zatrzymany przez Niemców podczas próby przedostania się do walczącej Warszawy.

Do końca wojny więziony w niemieckich obozach jenieckich, po czym wrócił do rodzinnego domu. Początkowo podjął pracę w Kuratorium Oświaty w Toruniu, ale wkrótce został powołany do WP. Po ukończeniu kursu dla oficerów sztabowych, wiosną 1946 r. awansowany na szefa sztabu 39 Pułku Piechoty 12 Dywizji Piechoty.

W 1947 r. skierowany do sztabu Grupy Operacyjnej „Wisła”, gdzie przeprowadzał akcję przesiedleńczą ludności ukraińskiej na ziemie zachodnie i północne, a następnie do Sztabu Generalnego WP. Zamierzał studiować w Akademii Sztabu Generalnego, ale ze względu na służbę w przedwojennym wojsku, jego wniosek został odrzucony. W 1950 r. awansowany do stopnia podpułkownika. W 1951 r. został przewodniczącym podkomisji do spraw wytyczenia granicy polsko-sowieckiej, a następnie trafił do Oficerskiej Szkoły Samochodowej w Pile, gdzie był wykładowcą, a ostatecznie dyrektorem.
Funkcjonariusze Informacji Wojskowej aresztowali go 23 maja 1952 r. w jego gabinecie i przewieźli do Głównego Zarządu Informacji przy ul. Oczki w Warszawie. W trakcie śledztwa, w którym był torturowany, przyznał się do udziału w „dywersyjno-wywiadowczej organizacji konspiracyjnej”. Najwyższy Sąd Wojskowy skazał go na karę śmierci. Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Wyrok wykonano 3 grudnia 1952 r. w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej 37 w Warszawie.

Marian Orlik

Marian Orlik w momencie śmierci miał 36 lat. Po zdaniu w 1936 r. matury, zgłosił się do Szkoły Podchorążych Piechoty w Komorowie-Ostrowi Mazowieckiej. W wojnie obronnej służył w 1 Dywizji Piechoty Legionów. Na początku października 1939 r. trafił do niemieckiej niewoli, w której przebywał do końca okupacji.

Po uwolnieniu wrócił do rodzinnych Szamotuł, gdzie uruchamiał miejscowe gimnazjum, ucząc w nim matematyki, łaciny i języka francuskiego. Tak jak Aleksander Kita został powołany do WP. Po ukończeniu kursów w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Warszawie trafił do 6 Dywizji Piechoty w Chrzanowie, a następnie do jej sztabu i awansował do stopnia majora.

Wiosną 1947 r., znów tak jak Aleksander Kita, brał udział w akcji „Wisła”, jako oficer w grupie operacyjnej. We wrześniu przeniesiony do Sztabu Generalnego WP. Na studia w Akademii Sztabu Generalnego także, ze względu na przedwojenną przeszłość wojskową, nie dostał zgody. W połowie 1951 r. awansowany na stopień podpułkownika, a pod koniec roku przeniesiony został do Centrum Wyszkolenia Medycznego w Łodzi. Ze względu na panującą tam nieufność wobec jego osoby, w lutym 1952 r. zrezygnował ze służby wojskowej.

Funkcjonariusze Informacji Wojskowej aresztowali go 21 maja 1952 r. we Wrocławiu, i wkrótce przewieźli do Głównego Zarządu Informacji przy ul. Oczki w Warszawie. W trakcie śledztwa, w którym był torturowany, przyznał się do „próby obalenia przemocą ustroju ludowego państwa polskiego”. Najwyższy Sąd Wojskowy skazał go na karę śmierci. Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Wyrok wykonano 3 grudnia 1952 r. w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej 37 w Warszawie. 6 kwietnia 1956 r. Naczelna Prokuratura Wojskowa uchyliła wyrok z 8 sierpnia 1952 r.
Tadeusz Płużański