Uroczystość św. Stanisława, biskupa i męczennika - głównego patrona Polski

W dniu 9 maja Kościół czci św. Stanisława (1035 - 1079), biskupa i męczennika. Krakowski biskup zginął, jak się dowiadujemy z „Kroniki Polskiej”, 11 kwietnia1079 roku. Wincenty Kadłubek podaje w niej, że król Bolesław Śmiały i trzech dworzan wtargnęło do kościoła na Skałce gdy biskup odprawiał Mszę św.

 Po wtargnięciu król zabił kapłana uderzeniem, w tył głowy, poczym ciało poćwiartował. Wielkim czcicielem św. Stanisława był bł. Jan Paweł II. Nazwał go „patronem chrześcijańskiego ładu moralnego”.
 
Kult św. Stanisława

Główne uroczystości ku czci św. Stanisława odbywają się w Krakowie w pierwszą niedzielę po 8 maja. Przy udziale Episkopatu Polski oraz wiernych odbywa się uroczysta procesji z relikwiami świętego ze Skałki na Wawel i z Wawelu na Skałkę. Tegoroczne uroczystości ku czci św. Stanisława są równocześnie narodowym dziękczynieniem za beatyfikację Papieża Polaka i kanonizację św. Stanisława Kazimierczyka.
 
Uroczystej Mszy św. w klasztorze oo. Paulinów na Skałce w Krakowie, przed Ołtarzem Trzeciego Tysiąclecia, przewodniczył były wikariusz diecezji rzymskiej Camillo Ruini. W procesji, po raz pierwszy, niesiono relikwiarz z krwią bł. Jana Pawła II oraz pastorał. Procesję, którą poprowadził abp Celestino Milgiore nuncjusz apostolski w Polsce, rozpoczęło uroczyste bicie dzwonu Zygmunta.
 
Z kolei tegoroczne uroczystości odpustowe w Szczepanowie, miejscowości z której pochodził święty, trwają od 1 do 9 maja. Przyświeca im motto „Trwamy w komunii z Bogiem, na wzór św. Stanisława”.

Uroczystej sumie, 1 maja, przewodniczył, pochodzący ze Szczepanowa, Ksiądz Biskup Jan Styrna Ordynariusz Diecezji Elbląskiej. Rozpoczęcie odchodów było podporządkowane uroczystością beatyfikacyjnym Jana Pawła II w Rzymie.
Cuda jakie miały miejsce za przyczyną św. Stanisława opisał Jan Długosz w „Żywocie św. Stanisława”. Jako pierwsze nadzwyczajne zdarzenie kronikarz zauważa przylot czterech orłów o wyjątkowej wielkości na miejsce zbrodni.
Odganiały one zgłodniałe zwierzęta od poćwiartowanego ciała zamordowanego. Szczątki ciała, po trzech dniach, mimo zakazowi króla zostały pozbierane przez księży. Odbył się godny pochówek biskupa.
 
Biskup stał się symbolem jedności narodowej. Do jego grobu na Wawelu zaczęli przybywać pielgrzymi. Ruch pielgrzymkowy nie ustał nawet w czasach zaborów.
 
Kanonizacji Stanisława dokonał 17 września 1253 roku w Asyżu.papież Innocenty IV. W kolejnym roku odbyła się pierwsza procesja z relikwiami świętego.

Rys historyczny

Św. Stanisława pochodził ze wsi Szczepanów. Naukę rozpoczął w Krakowie. Tam uwagę na niego zwrócił biskup Lambert Suły. Najprawdopodobniej teologię studiował także za granicą, w Liege w Belgii. Tym samym był tam przygotowywany na następcę bp. Suły. Przypuszcza się, że na zlecenie ówczesnego biskupa Stanisława założył Roczniki Krakowskie - kronikę, w której notował najważniejsze wydarzenia.

W 1071 roku Stanisław został konsekrowany na biskupa krakowskiego. Zasłynął jako gorliwy misjonarz ziemi małopolskiej, troskliwy wobec ubogich, wdów i sierot. W swojej rodzinnej wsi wystawił drewniany kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny. Dotrwał on do XVIII wieku.

Biskup Stanisław, z poparciem Bolesława Śmiałego, wyjednał u papieża Grzegorza VII przywrócenie diecezji gnieźnieńskiej. Dzięki temu ustały wszelkie roszczenia metropolity magdeburskiego, co do zwierzchnictwa nad diecezjami polskimi.

Biskup krakowski wielokrotnie upominał króla Bolesława za niewłaściwe postępowanie wobec poddanych i publiczne powodowanie zgorszenia. Kiedy upomnienia nie przynosiły skutku, biskup, zgodnie z prawem kanonicznym, rzucił klątwę na króla.
 
Św. Stanisław i bł. Jan Paweł II

Wielkim czcicielem św. Stanisława ze Szczepanowa był bł. Jan Paweł II. Postaci świętego biskupa i męczennika kard. Karol Wojtyła poświęcił swój ostatni poemat, napisany przed wyborem na Papieża, „Stanisław”. W utworze powtarzają się słowa:

”Pragnę opisać Kościół -
mój Kościół, który rodzi się wraz ze mną,
lecz ze mną nie umiera - ja też nie umieram z nim,
który stale mnie przerasta -
Kościół: dno bytu mego i szczytu”.
W dalszej części poematu „Stanisław” kard. Karol Wojtyła tak opisywał świętego:  
„Był człowiek, w którym moja ziemia ujrzała, że jest związana z niebem
Był taki człowiek, byli ludzie… i ciągle tacy są…
Poprzez niech ziemia widzi siebie w sakramencie nowego istnienia.
Jest ojczyzna: bowiem w niej domu Ojca się poczyna, z niej się rodzi.
Pragnę opisać mój Kościół w człowieku, któremu dano imię Stanisław.
I imię to król Bolesław mieczem wpisał w najstarsze kroniki.
Imię to wpisał na posadzce katedry, gdy spłynęły po niej strugi krwi”.

Poemat został napisany w 1978 roku.
   
W ikonografii św. Stanisław przedstawiany jest w stroju pontyfikalnym z pastorałem. Jego atrybuty to: miecz, palma męczeńska, u stup wskrzeszony Piotrowin. Ukazywany jest także z orłem - godłem Polski.

Agata Bruchwald

Na fotografii wizerunek św. Stanisława.