Niemieckie egzekucje na Polakach na Wydmie Łuże

15 października 1942 r. na Wydmie Łuże w Puszczy Kampinoskiej Niemcy rozstrzelali 39 więźniów z Pawiaka. Była to pierwsza z trzech egzekucji dokonanych przez Niemców w tym miejscu. W sumie zamordowano tam 85 osób. Od pierwszych dni okupacji Niemcy stosowali brutalny terror wobec ludności Warszawy, wymierzony w pierwszym rzędzie w przedstawicieli polskich elit politycznych i intelektualnych, duchownych, Żydów oraz osoby w jakikolwiek sposób powiązane z podziemiem niepodległościowym. Do warszawskich więzień i aresztów - Pawiaka, aresztu śledczego przy ul. Daniłowiczowskiej zwanego Centralniakiem, więzienia na Mokotowie i w Alei Szucha – trafiali aresztowani, których po ciężkich przesłuchaniach wywożono do obozów koncentracyjnych bądź mordowano w masowych egzekucjach. Masowe mordy były przeprowadzane potajemnie, z dala od siedzib ludzkich, w miejscach niedostępnych dla osób postronnych. Przez długi czas głównym miejscem kaźni warszawiaków były tereny Puszczy Kampinowskiej w pobliżu wsi Palmiry. Latem 1941 r., gdy masowe zbrodnie pod Palmirami przestały być tajemnicą, Niemcy rozpoczęli poszukiwania nowych miejsc, w których mogliby bez przeszkód kontynuować eksterminację mieszkańców stolicy. 15 października 1942 z więzienia na Pawiaku wywieziono na egzekucję 36 mężczyzn i 3 kobiety. Ofiary wywieziono na tereny Wydmy Łuże na obrzeżach Puszczy Kampinoskiej, leżącej pomiędzy osiedlami Dąbrowa i Laski, i tam rozstrzelano. Był to odwet za przeprowadzoną przez Armię Krajową akcję dywersyjną, w wyniku której wysadzono tory kolejowe używane przez Niemców. O tym, że nie był to jedyna egzekucja w tym miejscu, świadczyły wyniki dokonanej tam w maju 1947 r. ekshumacji, podczas której znaleziono trzy zbiorowe groby. Łącznie wydobyto z nich 85 ciał, z których 20 udało się zidentyfikować. Szczątki zamordowanych na Wydmach Łuże pochowano na cmentarzu w Palmirach, gdzie obecnie spoczywają wraz z ciałami ponad 2 tys. ofiar zamordowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej. Źródło: Władysław Bartoszewski: Warszawski pierścień śmierci 1939–1944. Warszawa: Interpress, 1970.