70. rocznica śmierci płk.Stanisława Nakoniecznikoff-Klukowskiego - komendanta Narodowych Sił Zbrojnych

Dziś przypada rocznica śmierci Stanisława Nakoniecznikoffa-Klukowskiego, majora kawalerii Wojska Polskiego II RP, komendanta głównego Narodowych Sił Zbrojnych. 18 października 1944 r. został zastrzelony przez swoich. Jego śmierć do dziś pozostaje niewyjaśnioną zagadką.

Stanisław Nakoniecznikoff-Klukowski urodził się 27 grudnia 1898 r. W 1918 r., jako uczeń 7. klasy Szkoły Realnej Witolda Wróblewskiego, zgłosił się na ochotnika do oddziału kawalerii pod dowództwem mjr. Czesława Bystrama i od tego momentu zaczęła się jego kariera wojskowa.

Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, pod koniec której został ciężko ranny. Walczył w kampanii wrześniowej, podczas której trafił do niewoli niemieckiej, z której zbiegł w październiku 1939 r. W 1940 r. wstąpił do Związku Walki Zbrojnej gdzie został terenowym zastępcą komendanta Podokręgu II ZWZ Północne Mazowsze.

Na skutek konfliktu z komendantem podokręgu doszło do rozłamu w szeregach AK i część sztabu oraz szeregowych członków przeszło do tworzących się wówczas Narodowych Sił Zbrojnych. Nakoniecznikoff-Klukowski stanął na czele Okręgu II NSZ Mazowsze-Północ, co Wojskowy Sąd AK potraktował jako dezercję, skazując go na początku 1943 r. na karę śmierci.

W marcu 1944 r. doszło do podpisania umowy scaleniowej między NSZ i AK, na mocy której oddziały NSZ miały pozostać jako zwarte jednostki w składzie oddziałów partyzanckich AK. W wyniku niezadowolenia części członków NSZ sprzeciwiających się utracie zwierzchnictwa na rzecz AK, doszło do powołania przez nich Rady Politycznej NSZ, której pierwszą decyzją było mianowanie na p.o. Komendanta Głównego NSZ Nakoniecznikowa-Klukowskiego.

Będąc na tym stanowisku zaangażował się całkowicie w działalność wojskową, dążąc jednocześnie do współpracy z AK. Od lipca 1944 r. przebywał na terenie Kielecczyzny, dowodząc akcjami zbrojnymi przeciwko Niemcom i partyzantce komunistycznej. W lipcu 1944 wrócił do Warszawy, gdzie objął stanowisko zastępcy komendanta głównego NSZ i brał udział w walkach Powstania Warszawskiego.

18 października 1944 r. w domu kpt. Włodzimierza Żaby, adiutanta Nakoniecznikoffa, odbyło się spotkanie Rady Politycznej NSZ, podczas którego Nakoniecznikoff został mianowany komendantem głównym NSZ. Po zakończeniu narady, kiedy w mieszkaniu zostali tylko Nakoniecznikoff i kpt. Włodzimierz Żaba, weszło do niego dwóch mężczyzn (w tym prawdopodobnie Otmar Wawrzkowicz, szef wywiadu i członek Rady Politycznej NSZ), którzy zabili Nakoniecznikoffa i kpt. Żabę. Został on pochowany w Częstochowie, pod nazwiskiem Gronowski, w grobie rodzinnym Żabów.

Istnieją różne wersje dotyczące zabójstwa Stanisława Nakoniecznikoffa. Za najbardziej prawdopodobną przyjmuje się chęć podporządkowania Narodowych Sił Zbrojnych zwierzchnictwu Armii Krajowej, chociaż są i takie które mówią o woli podjęcia współpracy z Armią Ludową i podporządkowaniu PKWN, co brzmi tym bardziej nieprawdopodobnie, że Nakoniecznikoff był uważany za jednego z najbardziej antykomunistycznie nastawionych żołnierzy NSZ.

opr. Paweł Brojek
Źródło: nsz.com.pl


© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.