Zbrodnie Wehrmachtu. Pacyfikacja wsi Lipniak-Majorat na Mazowszu

2 września 1944 r., w odwecie za partyzancką działalność i niepowodzenia na froncie, oddziały Wehrmachtu wymordowały 448 Polaków – mieszkańców wsi Lipniak-Majorat oraz sąsiednich miejscowości. W gronie ofiar znalazło się wiele kobiet i dzieci.

Znajdujące się na terenach powiatu ostrowskiego struktury Armii Krajowej działały przede wszystkim w lasach Puszczy Białej. Pod koniec lipca 1944 r. rozpoczęto tam przygotowania do akcji „Burza”. Miejscowe struktury konspiracyjne przekształcono wówczas w III batalion 13. pułku piechoty AK.

W sierpniu 1944 r. oddziały AK prowadzące aktywne działania bojowe w rejonie puszczy dokonały szereg akcji dywersyjnych oraz urządzały zasadzki na wycofujące się w kierunku zachodnim oddziały nieprzyjaciela. Pod koniec miesiąca doszło do polsko-niemieckiego starcia pod Pecynką, największej bitwy partyzanckiej stoczonej przez oddziały AK na tamtych terenach.

W odwecie za partyzanckie ataki i poniesione straty Niemcy rozpoczęli rozprawę z lokalną ludnością - mieszkańcami gminy Długosiodło oraz uciekinierami szukającymi w puszczy schronienia przed działaniami frontowymi. 31 sierpnia w miejscowościach Małaszek i Plewki rozstrzelano w sumie ok. 40 osób.

Do największej zbrodni doszło w miejscowości Lipniak-Majorat 2 września 1944 r. Niemcy rozpoczęli akcję od ostrzelania z pojazdów opancerzonych pobliskich lasów, następnie przez wieś i okoliczne pola przeszła obława. Schwytanych Polaków skoncentrowano w kilku punktach wsi. Wszystkim zatrzymanym, także kobietom i dzieciom, zarzucono współpracę z partyzantami.

Większość mieszkańców wsi rozstrzelano ogniem broni maszynowej nad trzema zbiorowymi mogiłami. Egzekucje mniejszych grup przeprowadzano też na pobliskich polach i zagajnikach. Zwłoki zasypywano ziemią, część rannych zakopano żywcem.

Na podstawie ekshumacji przeprowadzonych po wojnie ustalono, że z rąk niemieckich poniosło śmierć 448 Polaków. Zidentyfikowano 129 ofiar, w tym 55 dzieci poniżej 18. roku życia.

W 1972 r. na jednej ze zbiorowych mogił w Lipniaku-Majoracie odsłonięto pamiątkowy głaz. Obok ustawiono 16 betonowych krzyży zgromadzonych w czterech kwaterach.

opr. Paweł Brojek
Źródło: Mieczysław Bartniczak: Lipniak Majorat oskarża i przypomina. 2.IX.1944. Ostrołęka: Wojewódzki Komitet Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Ostrołęce, 1989


© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.