Nie wykorzystamy prawie 25 mld zł unijnych funduszy

Biorąc pod uwagę dotychczasową zdolność absorpcji polskiego systemu wdrażania programów unijnych, grozi nam niewykorzystanie poważnych kwot pieniędzy z UE w wysokości 16-24 mld złotych w zależności od scenariusza - ostrzegają eksperci z Business Centre Club.

Podobnie jak w latach poprzednich, tak i teraz największe zagrożenia związane z niewykorzystaniem środków unijnych występują w PO Infrastruktura i Środowisko. Jest to o tyle zrozumiałe, iż to największy program, w którym skoncentrowane jest ponad 41 proc. wszystkich unijnych funduszy z polityki spójności dla Polski i w którym także są realizowane największe projekty. Jak przypominają ekspercie BCC, w programie jest łącznie realizowanych 418 projektów kluczowych (2/3 wszystkich projektów kluczowych), które pochłaniają prawie 80 proc. środków unijnych programu.

Kolejnym zagrożonym obszarem są inwestycje publiczne, szczególnie w sektorze kolejowym, gospodarce odpadami i przeciwdziałaniu zagrożeniom dla środowiska. Najbardziej niepokojąca sytuacja dotyczy realizacji Priorytetu VII PO Infrastruktura i Środowisko, który w zdecydowanej większości dotyczy inwestycji w transport kolejowy, a ponadto inwestycji w transport śródlądowy, intermodalny i morski. Opierając się na danych z sierpnia 2014 roku, poziom wydatkowania w tej osi wyniósł 41,3 proc., przy średniej w całym programie 67,2 procent. Na samą kolej przeznaczono 4,8 mld euro z UE, czyli ok. 20 mld złotych.

Poważny problem dla realizacji liniowych projektów kolejowych stanowi organizacja systemu finansowania dla tych projektów - "system jest skomplikowany, niewydolny i powolny, w którym spółki kolejowe sobie nie radzą, a Ministerstwo Finansów odgrywa rolę sprawnego hamulcowego".

"Podkreślamy, że stan zaawansowania realizacji projektów kolejowych cały czas się poprawia. Wg danych z MIR na koniec II kwartału 2014 roku, podpisane umowy o dofinansowanie liniowych inwestycji kolejowych są na kwotę 18,4 mld zł w części z UE, co stanowi 95,6 proc. środków dostępnych na liniowe projekty kolejowe, natomiast wydatki wynoszą 6,2 mld zł, co stanowi 32 proc. dostępnych pieniędzy z UE dla kolei. Jest to nadal stan daleki od oczekiwań i poważnie zagraża nam utrata części z przyznanych przez Unię Europejską na ten cel środków, którą szacujemy na 3 do 5 mld złotych. To powoduje, że kwotowo jest to najbardziej zagrożony obszar wykorzystania pieniędzy unijnych" napisali przedstawiciele BCC w specjalnie wydanym raporcie.

Eksperci wskazują na wyraźne spowolnienie tempa w kontraktacji i wydatkowaniu unijnych funduszy. Co więcej, zgodnie z przewidywaniami, w 2015 roku nastąpi kumulacja wydatkowania, przed którą przestrzegali w poprzednich raportach, i nałożenie się realizacji perspektyw finansowych: kończącej się perspektywy finansowej 2007-2013 i nowej 2014-2020, co negatywnie może odbić się na efektywności wykorzystania środków unijnych.

Julia Nowicka

© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.