17. rocznica ludobójstwa w Ruandzie

6 kwietnia 1994 roku w Ruandzie doszło do krwawego ludobójstwa. W tym afrykańskim kraju, przez lata, żyły dwa plemiona Tutsi (14 proc. społ.) i Hutu (85 proc. społ.). Przez ponad 500 lat Hutu i Tutsi współżyli pokojowo pod rządami dynastii królów Tutsi.

Pokój został naruszony, gdy w XIX wieku do Ruandy przybyli europejscy kolonizatorzy - najpierw Niemcy, a potem Belgowie. Celem przybyszów było zawładnięcie tym krajem. Belgowie wspierali monarchię Tutsi i wykorzystywali dla swych interesów istniejącą strukturę społeczną Ruandy.
 
Belgowie faworyzowali Tutsi ze względu na jaśniejszą karnację i delikatniejsze rysy, jakimi charakteryzowało się to plemię, dzięki czemu czyniły je bardziej niż Hutu podobnym do Europejczyków. Belgijscy „panowie” wprowadzili nawet „etniczne dowody tożsamości”, by jeszcze staranniej dopilnować rasowej segregacji”.
 
Podziały rasowe, przez lata, pogłębiały się. W 1994 roku doszło do rzezi. Członkowie plemienia Hutu zaatakowało Tutsi. Rzeź trwała trzy miesiące. Zginęło ponad milion osób.
 
Wśród nielicznych przedstawicieli plemienia Tutsi, którzy przeżyli jest Immaculee Ilibagiza. Wiosną 1994 roku była studentką. Do rodzinnej wioski przyjechała na święta Wielkanocne. Przeżyła cudem.
 
Przez najokrutniejszy czas w historii jej kraju ukrywała się, wraz z kilkoma innymi kobietami, w niewielkiej łazience zaprzyjaźnionego pastora (Hutu). Cztery lata po ludobójstwie wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych gdzie pracuje w Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Dzięki Immaculee Ilibagiza świat dowiedział się jak wyglądała wiosna 1994 w Ruandzie. We współpracy z Stevem Erwinem, pisarzem i dziennikarzem, wydała dwie książki.
 
Relacje - wspomnienia minionych dni: „Ocalona aby mówić” oraz „Ocalona aby przebaczyć… i z otchłani ludobójstwa podźwignąć się do nowego życia”. Pozycje stały się światowymi bestsellerami. Dzięki wspomnieniom Ruandyjki historię plemienia bliżej poznał cały świat.

Obecnie Immaculee Ilibagiza zajmuje się pisaniem (jest także autorką książki „Matka Boża z Kibeho”) oraz wygłasza prelekcje. Jest także założycielem fundacji Left to Tell (Left to Tell Charitable Found), wspomagającej sieroty w Ruandzie. W 2007 roku została odznaczona Nagrodą Mahatmy Gandhiego.
 
Agata Bruchwald