Szczątki Powstańców Styczniowych spoczną na wileńskiej Rossie

Znalezione w roku 2017 na Górze Zamkowej w Wilnie szczątki powstańców styczniowych zostaną pochowane w oddzielnej kaplicy na cmentarzu na Rossie. Tak postanowiła litewska komisja rządowa. Uroczystości pogrzebowe, z udziałem przedstawicieli strony polskiej, mają odbyć się w lipcu lub sierpniu 2019 roku. Planowane uroczystości pogrzebowe będą miały charakter religijny. W odkrytych w 2017 roku na Górze Giedymina (zwanej też Górą Zamkową) w Wilnie, grobach znaleziono w sumie szczątki 17 powstańców listopadowych. Zostali oni pochowani w „rosyjski sposób” - bez należytego szacunku, wrzuceni do dołów śmierci z rękoma związanymi z tyłu. Szczątki jednego z nich spoczywały w osobnym, pojedynczym grobie. Jak poinformowało Ministrestwo Kultury Litwy – są to szczątki generała Zygmunta Sierakowskiego, dyktatora Powstania Styczniowego na Żmudzi. W chwili egzekucji miał on 37 lat. Leżał plecami do ziemi. Na prawej ręce generała został znaleziony złoty pierścionek z napisem na stronie wewnętrznej: „Zygmund Apolonija 11 Sierpnia/ 30 Lipca 1862 r.”. Jest to obrączka ślubna, na której widnieją dwa imiona Zygmunta Sierakowskiego i jego ukochanej żony, Apolonii. Naukowcy twierdzą, że decyzja o pochowaniu straconych uczestników Powstania Styczniowego na Górze Zamkowej nie była przypadkowa – był to sposób na ukrycie przed bliskimi i mieszkańcami miejsc ich pochówku. Przy zmarłych odnaleziono m.in. medaliki i szczątki ubrań. Podczas prac badawczych w styczniu 2017 na Górze Giedymina archeolodzy odkryli zwłoki pierwszych czterech osób. Wszyscy zmarli są Powstańcami Styczniowymi straconymi na placu Łukiskim w Wilnie. W latach 1863–1864 Łukiszki zapisały się w historii Powstania Styczniowego czarnymi zgłoskami. Na placu tym doszło bowiem do egzekucji przywódców Powstania Styczniowego na Litwie: Konstantego Kalinowskiego i Zygmunta Sierakowskiego. Po powstaniu władze rosyjskie wzniosły na przedmieściu Łukiskim olbrzymi zakład karny. W roku 1863 Zygmunt Sierakowski zdymisjonował z wojska rosyjskiego i został przywódcą Powstania Styczniowego na Żmudzi (jego ojciec zginąl w Powstaniu Listopadowym). Zygmunt Sierakowski dowodził 2,5 tysięcznym oddziałem. 3 maja, generał Sierakowski wyruszył ze swoim słabo uzbrojonym oddziałem na Rosjan, gdzie zamierzał przejąć transport broni dostarczony z Wielkiej Brytanii. Kilka dni później stoczył on trzydniową bitwę pod Birżami, zakończoną rozbiciem jego oddziału. W Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie znajduje się piękna szabla gen. Sierakowskiego -wzorowana na XVII-wiecznej karabeli. Dostał się on do rosyjskiej niewoli. Przed sądem wojennym okazał niezłomny hart ducha. Wbrew zabiegom międzynarodowej opinii publicznej, został powieszony przez władze carskie w Wilnie. Żoną generała Sierakowskiego była Apolonia z Dalewskich, (data na znalezionym obecnie pierścionku związana jest z ich ślubem). Choć w chwili wykonania wyroku Apolonia była w ciąży, z rozkazu generał-gubernatora wileńskiego Michaiła Murawiowa "Wieszatiela" zmuszona została do oglądania egzekucji męża.