Ukraiński inwestor Stoczni Gdańsk z pieniędzy spółki zasilał powiązane z nim przedsiębiorstwa, przez co doprowadził ją prawie do bankructwa

Stocznia Gdańsk nie wywiązywała się ze zobowiązań publiczno-prawnych np. wobec ZUS, mimo że sama w tym czasie udzielała pożyczek inwestorowi ukraińskiemu oraz spółkom z nim powiązanym (m.in. GSG Towers Sp. z o.o oraz GSG Energia Sp. z o.o). Wskutek tych działań stocznia o mały włos nie upadła, jednak dotychczas nikogo nie pociągnięto do odpowiedzialności.

 

Sprawą zajęła się Najwyższa Izba Kontroli, która skontrolowała m.in. decyzję o udzieleniu Stoczni Gdańsk pomocy publicznej w wysokości 150 mln złotych, uznając, iż była ona zgodna z decyzją Komisji Europejskiej z 22 lipca 2009 r. w sprawie udzielenia Stoczni Gdańsk S.A. pomocy publicznej na realizację zaplanowanej restrukturyzacji. NIK jednocześnie negatywnie oceniła realizację przez Stocznię Gdańsk S.A. planu restrukturyzacji. Ten ostatni został przygotowany przez ukraińskiego inwestora ISD Polska sp. z. o. o., który w 2007 roku przejął większościowy pakiet akcji przedsiębiorstwa, a zatwierdzony przez Unię Europejską.

 

Mimo przekazania Stoczni Gdańsk przez Agencję Rozwoju Przemysłu pomocy publicznej w 2009 roku w wysokości 150 mln zł, w latach 2009-2013 Stocznia Gdańsk wykazywała znaczące straty. Łączna strata netto od 2009 r. przekroczyła w roku 2013 poziom, który zagrażał dalszej działalności Spółki. Stocznia Gdańsk nie uzyskała zakładanej w planie restrukturyzacji długoterminowej rentowności oraz trwałej zdolności do konkurowania na rynku, co było głównym celem udzielonej pomocy publicznej.

 

Warunkiem udzielenia Stoczni Gdańsk pomocy przez państwo było utrzymanie produkcji stoczniowej, poziomu zatrudnienia oraz realizacja planu restrukturyzacji. Tymczasem NIK w czasie prowadzonej na wniosek Ministra Skarbu Państwa kontroli doraźnej obejmującej lata 2009 -2013 stwierdziła, że Stocznia Gdańsk S.A. nie realizowała zadań przewidzianych w przyjętym dokumencie. Odstępstwa od realizacji przez Stocznię celów założonych w planie restrukturyzacji, sprawiły, że od 2011 r. spółka ponosiła straty, chociaż inwestor zaplanował uzyskanie w tym czasie dodatnich wyników finansowych. Skumulowana (od 2009 roku) strata netto Stoczni Gdańsk S.A. osiągnęła w 2013 roku poziom w istotny sposób utrudniający funkcjonowanie Spółki.

 

Stocznia Gdańsk S.A. nie zrealizowała zakładanych w planie restrukturyzacji wielkości dotyczących: nakładów inwestycyjnych, przerobu liczby ton stali na cele produkcji stoczniowej, produkcji wież wiatrowych, dostaw statków. Co więcej, produkcja stoczniowa w latach 2009-2012 - wyrażona w tonach przerobionej stali - była realizowana przez Stocznię Gdańsk na poziomie niższym niż założony w planie restrukturyzacji.

 

Stocznia Gdańsk nie wywiązywała się także z zobowiązań publiczno-prawnych np. wobec ZUS, mimo że sama w tym czasie udzielała pożyczek inwestorowi ukraińskiemu oraz spółkom z nim powiązanym (m.in. GSG Towers Sp. z o.o oraz GSG Energia Sp. z o.o).

 

Kontrolerzy NIK ustalili również, że sprawozdania z realizacji zaplanowanej restrukturyzacji, przekazywane (w części z opóźnieniem) przez Stocznię Gdańsk do Komisji Europejskiej, nie zawierały wszystkich wymaganych danych.

 

Spółka utrzymała natomiast w okresie restrukturyzacji zaplanowany poziom zatrudnienia.

 

Do Zarządu Stoczni NIK skierowała wnioski o:

 

- Niezwłoczne zwołanie Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia w celu oceny sytuacji w Spółce, stosownie do art. 397 Kodeksu spółek handlowych.

 

- Uregulowanie przeterminowanych zobowiązań, w tym publiczno-prawnych, które niespłacone mogłyby skutkować wnioskami o ogłoszenie upadłości Stoczni.

 

- Dotrzymywanie terminów dotyczących obowiązków sprawozdawczych wynikających z przepisów rachunkowych i handlowych oraz niezwłoczne złożenie sprawozdań finansowych za lata 2012 i 2013 wynikających z obowiązków ustawowych.

 

Zarząd Stoczni Gdańsk S.A. poinformował NIK o sposobie realizacji wniosków pokontrolnych.
NIK oceniła natomiast pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości, działania Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. (ARP).

 

ARP udzieliła - na podstawie porozumienia z 5 grudnia 2008 r. - Stoczni Gdańsk S.A. pomocy publicznej, której wysokość - 150 mln złotych - umożliwiała przeprowadzenie zaplanowanej restrukturyzacji. NIK pozytywnie oceniła zarówno udzielenie przez ARP pożyczki jak i objęcie przez Agencję akcji Stoczni. Działania te były zgodne z ustawowymi zasadami udzielania pomocy publicznej oraz z decyzją Komisji Europejskiej z 22 lipca 2009 r.

 

Stwierdzone w czasie kontroli nieprawidłowości, dotyczące odstąpienia przez Agencję od wewnętrznych procedur (czyli rezygnacja z oceny wniosku o pomoc publiczną oraz analizy planu restrukturyzacji przedłożonego przez Stocznię) a także niedostatecznego korzystania przez Agencję z praw przysługujących akcjonariuszowi mniejszościowemu (w zakresie pozyskiwania informacji o bieżącej sytuacji w spółce) nie wpływały na sytuację Stoczni jako beneficjenta pomocy publicznej.

 

Równocześnie w ramach tej samej kontroli doraźnej NIK podjęła kontrolę w Spółce GSG Towers Sp. z o.o., produkującej wieże wiatrowe na terenie Stoczni. Produkcja ta była ujmowana w sprawozdaniach Stoczni Gdańsk S.A. dotyczących planu restrukturyzacji Stoczni. NIK stwierdziła, że spółka GSG Towers Sp. z o.o. nie wykorzystała otrzymanych środków z funduszy Unii Europejskiej na dofinansowanie dwóch projektów związanych z produkcją wież wiatrowych. Realizacja tych projektów wpłynęłaby na rozwinięcie przez Spółkę produkcji wież wiatrowych i poprawiłaby jej sytuację finansową, umożliwiając tym samym także spłatę zaciągniętych zobowiązań wobec Stoczni Gdańsk. Z przekazanego dofinansowania w wysokości ponad 19,5 mln zł, Spółka wykorzystała jedynie nieco ponad 1,5 mln zł (czyli ok. 8 proc), zwracając niewykorzystane środki.
Kontrola NIK zakończyła się przed zawarciem ramowej umowy inwestycyjnej pomiędzy Stocznią Gdańsk S.A, inwestorem ukraińskim, GSG Towers Sp. z o.o. i ARP S.A. Umowa ta ma zapobiec zwrotowi pomocy publicznej. Zawarcie umowy uratowało tym samym Stocznię przed upadłością.

 

Zbędne z punktu widzenia produkcji Stoczni grunty zostały nabyte przez Pomorską Specjalną Strefę Ekonomiczną (PSSE), co umożliwi Stoczni Gdańsk spłatę zobowiązań publicznoprawnych, np. wobec ZUS. PSSE podejmuje obecnie działania zmierzające do rewitalizacji terenów stoczniowych oraz rozwoju przemysłu stoczniowego.

 

17 marca 2015 r. Prezes UOKiK, na wniosek Stoczni Gdańsk S.A. oraz ARP S.A., wydał zgodę na przejęcie przez ARP S.A. kontroli nad GSG Towers Sp. z o.o. Kontrola ta będzie sprawowana wspólnie z inwestorem ukraińskim - GSG Sp. z o.o.

 

Karolina Maria Koter

 

Źródło: NIK

 

© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.