Dr Wacław Olszak – opiekun górników
Lekarz, a także działacz społeczny i oświatowy na Śląsku Cieszyńskim. Pracując wśród biednych górników, zyskał ich wdzięczność i szacunek, starając się o poprawę warunków socjalnych mieszkańców kolonii górniczych. Po wybuchu II wojny światowej brutalnie pobity przez Niemców, zmarł w wyniku obrażeń.
Wacław Olszak urodził się 29 maja 1868 r. we wsi Szonów na Zaolziu w wielodzietnej rodzinie chłopskiej. Po ukończeniu szkoły ludowej uczęszczał do gimnazjum w Cieszynie, gdzie należał do najlepszych uczniów. Działał wówczas w tajnym Stowarzyszeniu Młodzieży Polskiej „Jedność”.
W 1889 r. zdał maturę i rozpoczął studia medyczne na uniwersytecie w Wiedniu, w czasie nauki należał do Akademickiego Zrzeszenia Polaków „Ognisko”. Po uzyskaniu dyplomu praktykował w szpitalach w Wiedniu i Krakowie. W 1896 r. powrócił w rodzinne strony i rozpoczął pracę jako lekarz kasy brackiej Przemysłu Węglowego w Karwinie, gdzie opiekował się górnikami.
Był cenionym lekarzem z jednakowym zaangażowaniem traktującym przedstawicieli trzech narodowości – Polaków, Czechów i Niemców. Znany był też jako wybitny działacz społeczny i oświatowy. Szczególny szacunek zyskał wśród górników i ich rodzin za podejmowane starania na rzecz poprawy ich warunków życiowych.
Należał do zarządów licznych organizacji, działał w Ognisku Polskim w Dąbrowie, Stowarzyszeniu Chrześcijańskich Robotników „Praca” w Karwinie oraz Dziedzictwie bł. Jana Sarkandra. Jako jeden z członków Polskiej Komisji Oświatowej przyczynił się do założenia w Karwinie publicznej biblioteki.
Po I wojnie światowej z ramienia Związku Śląskich Katolików wszedł w skład Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego – ciała politycznego pracującego na rzecz przyłączenia Śląska Cieszyńskiego do niepodległego państwa polskiego.
Od 1904 r. był członkiem zarządu Macierzy Szkolnej Księstwa Cieszyńskiego. W 1921 r., po podziale Śląska Cieszyńskiego, został prezesem jej Zarządu Głównego. Specjalną opieką otaczał jedyne należące do Macierzy polskie Gimnazjum im. J. Słowackiego w Orłowej. W 1928 r. z własnych środków stworzył fundację stypendialną, wspierającą jego ubogich uczniów.
Przez wiele lat zasiadał w radzie miejskiej miasta Karwiny. Dzięki popularności, jaką cieszył się wśród obywateli, w 1929 r. wybrany został burmistrzem. W 1935 r. objął stanowisko prezesa Rady Naczelnej Polaków w Czechosłowacji. Niewybrany na druga kadencję, powrócił do pracy wśród górników. Za zasługi na polu pracy społecznej otrzymał w 1938 r. Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski.
Tuż po wybuchu II wojny światowej, 2 września 1939 r., dr Olszak został aresztowany przez Niemców, lecz po wstępnym przesłuchaniu wyszedł na wolność. Kilka dni później podstępnie wezwany do jednej z kopalń do rzekomego nieszczęśliwego wypadku, po przybyciu na miejsce został bestialsko pobity do nieprzytomności przez gestapo i niemieckich urzędników kopalnianych.
Przewieziony do szpitala zmarł 11 września.
Świadome popularności dr. Olszaka władze niemieckie ograniczyły możliwość udziału w pogrzebie postronnym osobom. Mimo że w kondukcie żałobnym szły tłumy, na cmentarz w Karwinie pozwolono wejść tylko żonie, dwójce dzieci oraz księdzu.
Nazwiskiem wybitnego działacza narodowego i społecznika nazwano ulice w Cieszynie i Karwinie. Uwieczniono je także na tablicy pamiątkowej Domu Lekarza w Katowicach.
Paweł Brojek
Źródło: pzskarvina.cz
© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.
Źródło: prawy.pl