„Panorama Siedmiogrodzka" to druga pozycja po tomie wierszy Sándora Petőfiego „Lutnia i miecz' która ukazała się w serii literatury węgierskiej publikowanej przez wydawnictwo Biały Kruk. Jak informuje wydawnictwo „po "Lutni i mieczu" ukażą się „Wspólne dzieje Polski i Węgier" Istvana Kovacsa, "Utwory prozą" Janosa Pilinszky'ego, „Wybór wierszy" Sandora Kanyadiego oraz "Biografia Sandora Petofiego" Jerzego Snopka.

Jak można się dowiedzieć z Wikipedii „Panorama siedmiogrodzka" (inne nazwy Bem i Petöfi, Bem w Siedmiogrodzie, Bitwa pod Sybinem) to „częściowo zachowany panoramiczny obraz z 1897 namalowany pod kierunkiem polskiego malarza Jana Styki, przedstawiający zdobycie Sybinu przez powstańców węgierskich pod dowództwem generała Józefa Bema 11 marca 1849, w czasie powstania węgierskiego. [...]

Dzieło zostało zamówione przez Węgrów z okazji obchodów 50. rocznicy Wiosny Ludów. Malowidło powstawało od kwietnia do września 1897 w budynku Rotundy we Lwowie, w którym wcześniej namalowano „Panoramę Racławicką". Obraz był wykonany techniką olejną na płótnie, a jego pierwotne wymiary były takie same jak „Panoramy Racławickiej", czyli 120 metrów obwodu i 15 metrów wysokości. Panoramę parokrotnie wystawiano we Lwowie, Budapeszcie, Krakowie i Warszawie jednak w 1908 obraz nagle zaginął. Kilka jego części odnaleziono dopiero po 70 latach. Według ustaleń Alicji Majcher-Węgrzynek stało się tak dlatego, że strona węgierska nie wywiązała się ze swoich zobowiązań i nie zapłaciła autorom za wykonaną pracę. Jan Styka pociął więc dzieło na sześćdziesiąt części z zamiarem sprzedania obrazu w kawałkach. Części te obecnie są rozproszone po całym świecie. Odnalezione zostały dotychczas 38 części, 20 z nich znajduje się w zbiorach polskich muzeów (Tarnów, Warszawa, Krosno, Łęczyca), pozostałe 11 pozostaje w prywatnych kolekcjach w Polsce i za granicą. Muzeum Okręgowe w Tarnowie prowadzi akcję poszukiwania zaginionych fragmentów panoramy.

Obraz przedstawia bitwę pod Wielkim Sybinem, która odbyła się 11 marca 1849 i zakończyła się zwycięstwem armii siedmiogrodzkiej pod dowództwem generała Bema nad połączonymi wojskami austriacko-rosyjskimi.

Obraz malowali pod kierunkiem Jana Styki malarze:

węgierscy: Tihamér Margitay, Pál Vágó i Béla K. Spányi,

polscy: Tadeusz Popiel, Zygmunt Rozwadowski i Michał Gorstkin-Wywiórski,

oraz niemiecki malarz: Leopold Schönchen".

Barbara Bułdys na stronie Muzeum Okręgowe w Tarnowie przypomniała, że „prace nad Panoramą trwały 5 miesięcy. [...] We wrześniu 1987 roku została pokazana we Lwowie, w grudniu – w Budapeszcie, a od października 1907 roku w Warszawie. [...] Sprawa Panoramy staje się głośna ponownie w 1928 roku, kiedy to w związku ze sprowadzeniem prochów generała Józefa Bema do rodzinnego Tarnowa, magistrat miasta otrzymał kilka ofert zakupu jej fragmentów. Niestety, w tym czasie nie skorzystano z żadnej z tych ofert. Sprawa Panoramy odżyła dopiero ponownie w 1977 roku, kiedy to do krakowskiej „Desy" trafił jeden z jej fragmentów. W trakcie wszczętych w tym czasie poszukiwań zidentyfikowano 5 fragmentów. Do chwili obecnej Muzeum Okręgowe posiada informacje o 31 fragmentach Panoramy Siedmiogrodzkiej. Mzeum Okręgowe w Tarnowie jest właścicielem 20 fragmentów Panoramy. W tym 1 obraz stanowi własność prywatną, z czego jeden obraz zdeponowany jest w tarnowskim Muzeum. Pozostałe znajdują się: w Muzeum Narodowym w Warszawie (1), Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie (1), Muzeum Niepodległości w Warszawie (2), Muzeum Okręgowym w Krośnie (1), Muzeum w Łęczycy (1). W chwili obecnej nie jest możliwe odtworzenie całości Jednak żmudne kwerendy i poszukiwania prowadzone od lat przez Muzeum Okręgowe w Tarnowie, napawają jednak optymizmem, o czym świadczą ciągle nowe informacje o odnalezionych fragmentach Panoramy Siedmiogrodzkiej".

Jan Bodakowski