Ks. Karol Kulisz - działacz narodowy i ofiara terroru nazistowskiego

Jako ewangelicki pastor na Górnym Śląsku prowadził propolską działalność narodową. Był również w Paryżu w lipcu 1920 r., gdzie złożył Radzie Ambasadorów memoriał w sprawie przyłączenia Śląska do Polski. Po wybuchu II wojny światowej Niemcy nie zapomnieli mu jego „zasług”.

Karol Kulisz przyszedł na świat 12 czerwca 1873 r. we wsi Dzięgielów na Śląsku Cieszyńskim w rodzinie rolnika. W 1894 r. ukończył gimnazjum niemieckie w Cieszynie, przez następne cztery lata studiował teologię ewangelicką w Wiedniu i Erlangen. Wyświęcony w 1899 r., został wikariuszem, a następnie proboszczem w Ligotce Kameralnej.

Pracę jako duchowny łączył z działalnością społeczną i narodową. W 1913 r. założył w Ligotce dom dla starców i ludzi niedołężnych. Był ojcem duchowym Społeczności Chrześcijańskiej – protestanckiego towarzystwa religijnego o charakterze pietystycznym. Działał w Towarzystwie Ewangelickim Oświaty Ludowej w Cieszynie oraz w Kole Polaków Teologów Ewangelickich.

W 1920 r. został proboszczem parafii ewangelickiej w Cieszynie. W okresie przed plebiscytem występował aktywnie w obronie przynależności Śląska Cieszyńskiego do Polski, podpisując w tej sprawie memoriał przedłożony w 1919 r. na Konferencji Pokojowej w Paryżu. Dla celów sprawy polskiej sam jeździł do stolicy Francji i Londynu jako polski delegat Śląska Cieszyńskiego.

W 1921 r. został seniorem ewangelickiej diecezji cieszyńskiej. W latach 20. założył Zakłady Opiekuńczo-Wychowawcze „Ebenezer” w Dzięgielowie, obejmujące domy dla starców, niedołężnych oraz dla sierot. Stworzył organizację sióstr-diakonis dla opieki nad potrzebującymi w zakładach w Dzięgielowie i w Ligotce. Był też wydawcą dwutygodnika „Głosy Kościelne”.

Aresztowany po wybuchu II wojny światowej przez gestapo za działalność narodową, przebywał w więzieniach w Skrochowicach koło Opawy, a później w Rawiczu, by ostatecznie w październiku 1939 r. trafić do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie.

Zginął najprawdopodobniej 8 maja 1940 r. Tego dnia został wywołany spośród innych więźniów. Na blok już nie wrócił.

Tablica pamiątkowa poświęcona ks. Karolowi Kuliszowi znajduje się na ścianie Kościoła Jezusowego w Cieszynie.

opr. Paweł Brojek
Źródło: ipsb.nina.gov.pl

© WSZYSTKIE PRAWA DO TEKSTU ZASTRZEŻONE. Możesz udostępniać tekst w serwisach społecznościowych, ale zabronione jest kopiowanie tekstu w części lub całości przez inne redakcje i serwisy internetowe bez zgody redakcji pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.