Dwie fregaty

Z Gdyni poprzez Tallin, Kanał La Manche, naokoło Afryki, potem szlakiem Pacyfiku przez Mauritius, Singapur, Osakę do Ameryki, do portów Los Angeles i Panamy, trafiając tu na Światowe Dni Młodzieży. I powrót przez Atlantyk, jeszcze wizyta w Londynie – a stąd do Polski. Zacumowali w 23 portach 18 krajów. Na drodze stawały im morskie żywioły: wysokie fale, małe i duże sztormy oraz trud codziennego bytowania na chwiejnym pokładzie. Ale też ogrom przeżyć i wzruszeń, kiedy w dalekich portach z biało-czerwonymi flagami i łzami w oczach witała załogę tamtejsza Polonia.

       Blisko tysiąc dziewcząt i chłopców mogło doświadczyć pierwszej z życiu prawdziwie morskiej przygody. Jak to trafnie ujął jeden z witających: wyruszyli w rejs chłopcy, wrócili mężczyźni. Wśród nich 539 studentów Uniwersytetu Morskiego w Gdyni i 348 laureatów ogólnopolskiego konkursu o Niepodległej.

     Były gorące powitania wygłaszane przez przedstawicieli władz i ludzi morza. Były okrzyki, flagi, i wszelkie inne powitalne rytuały. Były i ważne wiadomości. Pierwsza o przekształceniu Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni w Uniwersytet Morski. I ta druga: o właśnie podjętej przez rząd decyzji budowy kolejnego po „Darze Młodzieży” szkolnego żaglowca, na którym młodzież poznawać będzie tajniki żeglowania. Spotkało się ze zrozumiałym aplauzem. O tym, jaką nazwę nosić ma nowa korweta  zdecyduje specjalny konkurs.

     Oglądając relację z powitania statku wspominałam jego poprzednika, wysłużony „Dar Pomorza”. Nazwa nie wzięta znikąd. Bo i był to dar. Zakupiono go bowiem w 1929 r. z datków społecznych, zbieranych przez Pomorski Komitet Floty Narodowej. Miał zastąpić sterany służbą „Lwów”. Zwany popularnie Białą Fregatą „Dar Pomorza” powstał w stoczni w Hamburgu dwadzieścia lat wcześniej; po I wojnie światowej przeszedł w ręce Francji. Po zapłaceniu 7 tys. funtów szterlingów w czerwcu 1930 r. stanął na gdyńskiej redzie. Jednostkę uroczyście poświęcono i przekazano Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni, aby przez następne pół wieku, w przerwą wojenną, mogli się na niej szkolić adepci żeglarstwa morskiego. Nim w sierpniu 1982 r. „Dar Pomorza” został ze swej długiej wachty zwolniony, zdobyło na nim wiedzę blisko 13,4 tysięcy przyszłych marynarzy.

        Zanim jednak odpłynął, by stać się od tej pory eksponatem w Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku dostąpiłam zaszczytu goszczenia na jego pokładzie. Byłam naonczas nieopierzoną młodą reporterką. Znajomi z Wybrzeża poinformowali mnie o mającym wkrótce nastąpić wycofaniu „Daru Pomorza”. Szkoda. Tak bardzo chciałam go zobaczyć. Okazało się, że jest to możliwe; jeden z owych znajomków był w stanie mi to ułatwić. Zostałam umówiona z samym kapitanem fregaty.

      Pamiętam ten dzień. Dziwnie przejęta stałam na gdyńskim nabrzeżu, spoglądając na wysokie maszty, na smukły dziób zadarty ku górze niczym w łodziach Wikingów, na skrzące w słońcu metalowe elementy.

       Trap był opuszczony. Weszłam ostrożnie. Powitał mnie mężczyzna w mundurze i poprowadził pokładem w stronę pomieszczeń. W otwartych drzwiach czekał odziany w elegancki mundur kapitan „Daru”. Powitał mnie z uszanowaniem; stara szkoła galanterii wobec kobiet. Przeszliśmy do przytulnego kapitańskiego saloniku, bogatego w pamiątki związane z morzem. Steward, który wyglądał niczym dobrze ułożony sługa z angielskich filmów, podał świetnie zaparzoną kawę. Zaczęła się rozmowa. O żaglowcu, jego historii i różnych przygodach, o ludziach z nim związanych. Potem to opisałam.

     Patrząc teraz na „Dar Młodzieży” wynurzający się z mgły, miałam wrażenie, że znów widzę tamtą niezapomnianą legendarną fregatę. Ech, łza się w oku kręci…