Kpt. Władysław Łukasiuk ps. „Młot” - legenda Podlasia

0
0
0
/

Nie tylko walczył z przedstawicielami komunistycznej władzy, ale zwalczał bandytyzm i złodziejstwo. Ceniony przez zwierzchników, szanowany przez podwładnych, popularny wśród miejscowej ludności, okazał się jednym z najwybitniejszych partyzantów Podlasia. Dziś mija 70 lat od jego śmierci.

Władysław Łukasiuk urodził się 16 lutego 1906 r. we wsi Tokary pod Sokołowem Podlaskim w rodzinie chłopskiej. Po ukończeniu szkoły powszechnej kształcił się w gimnazjum w Sokołowie Podlaskim. Po zakończeniu edukacji pracował jako buchalter w tartaku w Korczewie.

Od 1929 r. służył w wojsku w 3 Pułku Strzelców Konnych im. Hetmana Stefana Czarneckiego w Wołkowysku. Podczas ujeżdżania konia na placu koszarowym uległ wypadkowi, doznając poważnych obrażeń głowy i złamania w kolanie lewej nogi. Skutkiem było trwałe kalectwo uniemożliwiające zawodową karierę wojskową. Do wybuchu wojny pełnił funkcję zastępcy wójta gminy Sarnaki w powiecie siedleckim.

Od pierwszych miesięcy okupacji działał w podziemiu niepodległościowym. W lutym 1940 r. został zaprzysiężony jako żołnierz Związku Walki Zbrojnej pod pseudonimem „Młot”. Dowodził drużyną konspiracyjną wchodzącą w skład kompanii utworzonej na terenie IX Ośrodka Sarnaki-Górki Obwodu AK Siedlce. Brał wówczas udział w akcji „V” polegającej na przejęciu niewybuchu niemieckiego pocisku rakietowego V-2.

Zagrożony aresztowaniem przez NKWD po wkroczeniu Sowietów, przeszedł do partyzantki antykomunistycznej. Zimą 1944/1945 r. nawiązał kontakt organizacyjny z Obwodem Bielsk Podlaski, należącym do Białostockiego Okręgu AK.

Jego grupa partyzancka weszła w skład oddziału Armii Krajowej Obywatelskiej Teodora Śmiałowskiego „Szumnego”, gdzie objął funkcję dowódcy pierwszego plutonu. Pod jego dowództwem „Młot” i jego żołnierze uczestniczyli w wielu udanych akcjach bojowych. m.in. w walkach z grupą operacyjną NKWD, KBW i MO w rejonie Ostrożan oraz z liczącą 130 żołnierzy kompanią 11. pułku KBW, kwaterującą w Siemiatyczach.

W lipcu 1945 r. ppor. Łukasiuk wraz ze swym plutonem dołączył do 5 Wileńskiej Brygady AK, w której szeregach stoczył kilka potyczek. Po jej zdemobilizowaniu pozostał wraz z ppor. Lucjanem Minkiewiczem „Wiktorem” w polu na czele oddziału kadrowego. Oddział ten od lutego 1946 r. przeszedł pod rozkazy mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” i otrzymał nazwę 6. Brygady Wileńskiej.

Od października 1946 r., przez blisko 3 lata por. Łukasiuk stał na jej czele, dając poznać się jako dowódca odpowiedzialny oraz skuteczny. Ceniony przez zwierzchników, szanowany przez podwładnych, popularny wśród miejscowej ludności, okazał się jednym z najwybitniejszych partyzantów Podlasia. Podczas amnestii w 1947 r. nie ujawnił się.

Pomimo wielu sukcesów liczebność oddziału ciągle zmniejszała się w wyniku nieustannych obław i krwawych walk z grupami operacyjnymi UB i KBW. W ostatnim okresie działalność prowadziły jedynie patrole, które miały większe szanse przetrwania.

Kpt. Łukasiuk zginął nagle 27 czerwca 1949 r. we wsi Czaje-Wólka, z ręki swojego podkomendnego Czesława Dybowskiego. Powody tragedii do dziś nie zostały jednoznacznie wyjaśnione. Przyjmuje się, że miała ona związek z niewykonaniem rozkazu przez brata Dybowskiego, Leopolda, za co został on zastrzelony przez „Młota”.

Kilka tygodni później zwłoki kpt. Łukasiuka zostały ekshumowane przez funkcjonariuszy UB i przewiezione do Bielska Podlaskiego. Po przeprowadzeniu obdukcji pochowano je w nieznanym miejscu.

W 2007 r. kpt. Władysław Łukasiuk został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

Źródło: Opracowano na podstawie artykułów dr. Kazimierza Krajewskiego i dr. Tomasza Łabuszewskiego z Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Warszawie.

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną