Pracodawca przetestuje cię alkomatem! Ministerstwo szykuje przepisy

Jak pisze na swoich łamach bankier.pl z sygnałów, jakie docierają do redakcji Prawo.pl wynika, że w wielu zakładach pracy to sami pracownicy, a nawet związki zawodowe domagają się wprowadzenia badań trzeźwości pracowników. Ich postulaty wkrótce mogą doczekać się realizacji. Jak podaje Prawo.pl, Iwona Michałek, wiceminister rozwoju, pracy i technologii, poinformowała, że resort nie ustaje w działaniach mających na celu uregulowanie kwestii przeprowadzania przez pracodawców prewencyjnych kontroli trzeźwości pracowników, a także kontroli na obecność środków działających podobnie do alkoholu. Jak zapewniła wiceminister Michałek, w odpowiedzi na wystąpienia Rzecznika Praw Obywatelskich, w chwili obecnej nadal trwają prace wewnątrz resortu poprzedzające oficjalne rozpoczęcie procedury legislacyjnej w tym zakresie. „Spożycie alkoholu lub zażycie środka działającego podobnie do alkoholu powoduje, bowiem zakłócenie funkcjonowania organizmu, w tym zaburzenia czynności poznawczych i brak pełnej kontroli nad organizmem, które – w odniesieniu do niektórych grup pracowników – mogą stanowić szczególnie istotne zagrożenie dla dóbr pracownika, pracodawcy, jak i innych osób” – podkreśla wiceminister Michałek.

Według Michałek, cytowanej przez Prawo.pl, ustalenia oraz przeprowadzone przez MRPiT (uprzednio MRPiPS) analizy doprowadziły do wniosku, że projektowaną regulacją należałoby objąć dwie kategorie sytuacji. W pierwszej kolejności winno się umożliwić pracodawcom – pod warunkiem spełnienia określonych warunków – wprowadzenie prewencyjnej kontroli pracowników na obecność alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu, a także określić ogólne zasady przeprowadzania takich kontroli. Ponadto – jak opisuje Prawo.pl – należy wprowadzić kompleksową regulację określającą podstawy do niedopuszczenia przez pracodawcę do wykonywania pracy pracownika, wobec którego zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się do pracy w stanie po użyciu alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu lub spożywał alkohol lub zażywał takie środki w czasie pracy (na wzór obecnie obowiązujących w ustawie z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi). Według informacji portalu we wstępnym, roboczym projekcie regulacji przewidziano dwa tryby prowadzące do niedopuszczenia pracownika znajdującego się w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu w czasie pracy: 
- na podstawie uzasadnionego podejrzenia pracodawcy 
– w odniesieniu do pracowników nieobjętych kontrolą 
- w wyniku przeprowadzenia prewencyjnej kontroli i uzyskania pozytywnego wyniku.
W ocenie RPO, pracodawcy powinni mieć możliwość samodzielnej kontroli pracowników na obecność alkoholu czy substancji psychotropowych – z przestrzeganiem ich prawa do prywatności. Szczególnie ważne jest to w przypadku kierowców autobusów, lekarzy czy obsługi ruchu lotniczego.

Spór prawny wobec legalności badania pracownikiem trwa od dawna. Urząd Ochrony Danych Osobowych twierdził, że badanie stanu trzeźwości pracownika może przeprowadzić policja, ale nie pracodawca. Eksperci są innego zdania. Uważają, że dbałość o bezpieczeństwo pracy pozwala pracodawcom na weryfikację stanu trzeźwości pracownika i jego zdolności do pracy. I to nie tylko przed i po pracy, ale także w trakcie. Jak można przeczytać na portalu prawo.pl: Katarzyna Siemienkiewicz, ekspert ds. prawa pracy Pracodawców RP powiedziała, że komunikat UODO wywołał wśród pracodawców ogromne zaniepokojenie. Większość przedsiębiorców schowała alkomaty do szuflady w obawie przed wysokimi karami. - Pracodawcy mówią, że wyrywkowe badanie trzeźwości pracowników było istotnym narzędziem zapewniającym bezpieczeństwo w miejscu pracy. Pozwoliło zapobiec wielu niebezpiecznym sytuacjom, które mogło spowodować wykonywanie pracy przez nietrzeźwego pracownika. W szczególności w branży transportowej i produkcyjnej badanie stanu trzeźwości pracowników ma doniosłe znaczenie – podkreśliła Siemienkiewicz.

WO