Zaskakujące informacje! Chodzi o lekarzy

Koncepcja „felczera” powstała w wojsku europejskim w XVII i XVIII wieku, a do rosyjskiego systemu wojskowego została wprowadzona przez Piotra Wielkiego. Armie innych krajów były ostatecznie w stanie zapewnić odpowiedni personel lekarski; jednak z powodu braku lekarzy duża liczba żołnierzy rosyjskich polegała na felczerach w zakresie większości opieki medycznej. Felczerowie odchodzący na emeryturę z wojska osiedlali się w małych społecznościach wiejskich, gdzie kontynuowali swój wkład w dostęp do opieki zdrowotnej. Felczerowie przydzieleni do społeczności rosyjskich zapewniali znaczną część opieki zdrowotnej w odległych obszarach Alaski w XIX wieku. Pod koniec XIX wieku utworzono formalne szkoły szkolące felczerów, a do 1913 r. przeszkolono około 30 000 felczerów w zakresie opieki medycznej.

Jako główni badacze amerykańscy dokonujący przeglądu koncepcji felczerów, Sidel i Storey opisali system w Związku Radzieckim, w którym roczna liczba nowych felczerów równała się rocznej liczbie absolwentów lekarzy. Spośród zaliczonych do kategorii felczerów 90% stanowiły kobiety, w tym położne felczerki. Programy szkoleniowe felczerów, które często odbywały się w tych samych instytucjach, co szkoły medyczne i pielęgniarskie, trwały 2 lata. Do egzaminów wstępnych do szkół medycznych zachęcano wybitnych felczerów. Roemer odkrył w 1976 roku, że 25% sowieckich lekarzy było byłymi felczerami.

Wykorzystanie felczerów różniło się w zależności, czy pracowali na wsiach czy w miastach. Często wykorzystywani jako substytut lekarza na wsi, doświadczeni felczerzy mieli pełne uprawnienia do diagnozowania, przepisywania i wszczynania leczenia w nagłych wypadkach. Wydaje się, że obawa, że „niezależni” felczerzy mogą zapewnić opiekę zdrowotną „drugiej kategorii”, doprowadziła do zwiększenia nadzoru nad felczerami na obszarach wiejskich. Storey opisuje funkcję felczerów miejskich – których role były „uzupełniające”, a nie „zastępcze” – jako ograniczone do podstawowej opieki zdrowotnej. Obsługiwali np. karetki, ale nie pracowali w szpitalach.

W Chinach tzw. bosy lekarz został powołany podczas rewolucji kulturalnej 1965 roku jako substytut lekarza. W tak zwanej „dyrektywie z 26 czerwca” przewodniczący Mao wezwał do reorganizacji systemu opieki zdrowotnej. W odpowiedzi na dyrektywę Mao Chiny przeszkoliły 1,3 miliona bosych lekarzy w ciągu kolejnych 10 lat.

Bosonogi lekarze zostali wybrani z wiejskich brygad produkcyjnych i przeszli wstępne 2-3-miesięczne szkolenie w regionalnych szpitalach i ośrodkach zdrowia. Sidel komentuje, że „bosonogi lekarz jest ceniony przez swoją społeczność i najwyraźniej uważa się za chłopa, który wykonuje pewne obowiązki medyczne, a nie za pracownika służby zdrowia, który wykonuje niektóre obowiązki rolnicze”. Chociaż zostali przygotowani do samodzielnego funkcjonowania, bosonogi lekarze byli ściśle powiązani z lokalnymi szpitalami w zakresie szkolenia i nadzoru medycznego. Bosi lekarze mieli pierwszeństwo przy przyjęciu do szkoły medycznej. W 1978 roku Dimond odkrył, że jedna trzecia chińskich studentów medycyny była wcześniej lekarzami bosymi.

Z kolei w USA w połowie lat sześćdziesiątych XX w. lekarze i pedagodzy zdali sobie sprawę, że brakuje lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej. Został wówczas stworzony zawód asystenta (PA), aby poprawić i rozszerzyć dostęp do opieki zdrowotnej.

Aby zaradzić brakom lekarzy, lekarz medycyny Eugene A. Stead Jr. z Duke University Medical Center zebrał w 1965 roku pierwszą klasę PA. Wybrał czterech żołnierzy szpitala Marynarki Wojennej, którzy przeszli znaczne szkolenie medyczne podczas służby wojskowej. Stead oparł program nauczania PA na swojej wiedzy na temat szybkiego szkolenia lekarzy w czasie II wojny światowej.

Pierwsza klasa PA ukończyła program PA na Duke University 6 października 1967 roku. Koncepcja PA była chwalona i zyskała federalną akceptację i poparcie już w latach 70. XX wieku jako kreatywne rozwiązanie niedoborów lekarzy. Społeczność medyczna pomogła wesprzeć nowy zawód i zachęciła do ustanowienia standardów akredytacji, ustanowienia krajowego procesu certyfikacji i ustandaryzowanych egzaminów oraz opracowania wymagań dotyczących ustawicznego kształcenia medycznego.

Podobnie mogłoby stać się również w Polsce. Lekarze skarzą się, że są zawaleni pracą i zgłaszają się do nich osoby z prostymi problemami, niewymagającymi wiedzy fachowej. Asystenci medyczni mogliby odciążyć lekarzy i obniżyć koszty funkcjonowania opieki zdrowotnej. Zapewne jednak nasi doktorzy się na to nie zgodzą. Będą twierdzić, że to obniży poziom usług medycznych, a tak naprawdę uderzyłoby to w prywatną służbę zdrowia, w której dorabia lub pracuje większość lekarzy.

Chris Klinsky
 

Źródło: nursekey-com