28 maja odszedł Prymas Tysiąclecia

0
0
0
/

Dziś przypada rocznica śmierci Stefana Kardynała Wyszyńskiego, arcybiskupa metropolity gnieźnieńskiego i warszawskiego, prymasa Polski w latach 1948–1981, zwanego Prymasem Tysiąclecia, Sługi Bożego Kościoła katolickiego.


Stefan Wyszyński urodził się 3 sierpnia 1901 r. w Zuzeli nad Bugiem w zaborze rosyjskim. W 1910 r. jego rodzina przeniosła się do Andrzejewa. W latach 1912-1920 uczęszczał do kilku różnych gimnazjów.

Od 1920 r. studiował w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku. 3 sierpnia 1924 r. przyjął święcenia kapłańskie. Naukę kontynuował w latach 1925-1929 jako doktorant na Wydziale Prawa Kanonicznego oraz na Wydziale Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Został profesorem prawa kanonicznego i socjologii w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku. W 1931 r. był wikariuszem w parafii Świętej Rodziny w Przedczu, jednocześnie działał w Akcji Katolickiej i Chrześcijańskich Związkach Zawodowych, a w latach 1932–1939 był także redaktorem naczelnym miesięcznika "Ateneum Kapłańskie". W 1937 r. kardynał August Hlond mianował go członkiem Rady Społecznej przy Prymasie Polski.

Po wybuchu II wojny światowej ukrywał się przed gestapo we wsi Stanisławka w województwie lubelskim a następnie w Laskach niedaleko Warszawy. Podczas powstania warszawskiego był kapelanem w szeregach Armii Krajowej.

Po wojnie wrócił do Włocławka, gdzie objął funkcję rektora Seminarium Duchownego. Z jego inicjatywy rozpoczęto wydawania tygodnika "Ład Boży". W 1946 r. został mianowany biskupem diecezjalnym lubelskim.

Po śmierci prymasa Augusta Hlonda w 1948 r., najpoważniejszy kandydat na jego następcę, biskup łomżyński Stanisław Kostka Łukomski, zginął w spowodowanym najprawdopodobniej przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego wypadku samochodowym. Wówczas papież Pius XII mianował Wyszyńskiego arcybiskupem gnieźnieńskim i warszawskim, Prymasem Polski.

Jedną z pierwszych jego decyzji było podpisanie w kwietniu 1950 r. porozumienia regulującego stosunki państwo – Kościół, które argumentował potrzebą stabilizacji i pokoju w Polsce. W zamian za potępienie wciąż walczących oddziałów partyzanckich oraz uznanie nowej granicy zachodniej uzyskał zgodę na naukę religii w szkołach i działalność KUL.

Umowa nie zakończyła jednak represji komunistycznych, w 1953 r. Rada Państwa przyjęła Dekret o Obsadzaniu Stanowisk Kościelnych, według którego obsadzanie stanowisk biskupów miało być uzależnione od zgody prezydium rządu. Porozumienie zostało zerwane, a we wrześniu 1953 r. prymas Wyszyński został aresztowany. Do jesieni 1956 r. przebywał w kilku obozach odosobnienia, m.in. w Komańczy, gdzie powstał tekst Jasnogórskich Ślubów Narodu Polskiego, modlitwy skierowanej do Maryi Panny Królowej Polski, odczytany 26 sierpnia 1956 r. na Jasnej Górze w obecności blisko miliona wiernych.

Po nastaniu chwilowej odwilży politycznej, 28 października 1956 r. prymas Wyszyński został zwolniony z internowania i powrócił do Warszawy. W latach 1957–1966 przeprowadził obchody Tysiąclecia Chrztu Polski.

Uczestniczył w obradach soboru watykańskiego II, w trakcie którego był współautorem orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich będącego projektem polsko-niemieckiego pojednania po II wojnie światowej. Projekt ów spotkał się z ostrą reakcją władz komunistycznych, które zarzucały podpisanym pod nim biskupom brak patriotyzmu i zdradę.

W 1972 r. prymas Wyszyński doprowadził do uznania przez Watykan granic zachodnich PRL oraz do zawieszenia stosunków dyplomatycznych z polskimi władzami na emigracji. Ukoronowaniem jego działalności był wybór Polaka, kardynała Karola Wojtyły na papieża i jego I pielgrzymka do Polski. Z powodu ciągle napiętej sytuacji polityczno-społecznej w kraju podejmował starania mające na celu łagodzenie konfliktów na linii rząd – opozycja, w latach 1980-1981 pośredniczył w negocjacjach pomiędzy władzą, a „Solidarnością".

15 kwietnia 1981 r. Sekretariat Episkopatu w swym komunikacie poinformował o stwierdzonej u kardynała Wyszyńskiego chorobie nowotworowej.

Prymas Tysiąclecia zmarł 28 maja 1981 r., w uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego, w wieku 80 lat.

Władze państwowe ogłosiły 4-dniową żałobę narodową. Na uroczystościach pogrzebowych, które miały miejsce 31 maja, zgromadziły się tysiące ludzi. W ceremonii wzięły udział oficjalne delegacje kościelne i świeckie. Prymas Stefan Wyszyński został pochowany w kamiennym sarkofagu w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie. W 1986 r. sarkofag został przeniesiony z Krypty Arcybiskupów do poświęconej mu kaplicy.

W maju 1989 r. z inicjatywy papieża Jana Pawła II rozpoczął się proces beatyfikacyjny kardynała. W lutym 2001 r. zakończył się jego etap diecezjalny, po czym akta zostały wysłane do Watykanu.

W 1994 r. prymas Stefan Wyszyński został pośmiertnie uhonorowany Orderem Orła Białego. Jego imię noszą liczne szkoły, szpitale, fundacje oraz inne instytucje powszechnie kojarzone ze służbą publiczną.

Paweł Brojek
źródło: kul.pl, polskieradio.pl

Źródło: prawy.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną