90 lat temu zmarł ks. Józef Gregor, badacz folkloru i kultury Górnego Śląska. Zasłynął jako autor pieśni „Długo Śląsk nasz ukochany”, śpiewanej na melodię „Jeszcze Polska nie zginęła”, określanej często jako „hymn śląski”. Józef Gregor przyszedł na świat 6 marca 1857 r. w Witosławicach na Opolszczyźnie. Uczęszczał do szkoły ludowej w Grzędzinie, a potem do szkoły miejskiej i do gimnazjum w Głubczycach. Po maturze w 1877 r. studiował teologię we Wrocławiu. Święcenia kapłańskie otrzymał we Wrocławiu w lipcu 1882 r. Był współzałożycielem działającego wśród studentów Uniwersytetu Wrocławskiego Towarzystwa Górnośląskiego. Na jego potrzeby ułożył pieśń „Długo Śląsk nasz ukochany”, śpiewaną na melodię „Jeszcze Polska nie zginęła”. Należał też do Towarzystwa Literacko-Słowiańskiego. Nawiązał wówczas pierwsze kontakty z polskimi działaczami narodowymi Śląska Górnego i Cieszyńskiego. Był kapelanem u hrabiostwa Henckel-Donnersmarcków w Siemianowicach, w 1884 r. został wikariuszem tamtejszej parafii. Później pracował kolejno w parafiach w Bujakowie, Strzelcach, Berlinie i Płużnicy koło Strzelec. Interesował się przede wszystkim historią Kościoła na Śląsku, zajmował się też pracą naukową z zakresu językoznawstwa. Zbierał przysłowia i wyrażenia ludowe, materiały dotyczące dialektów górnośląskich i historii oraz topografii regionu. Artykuły na te tematy publikował na łamach „Schlesische Volkszeitung”, kwartalnika „Oberschlesische Heimat”, tygodnika „Światło” i opolskich „Głosach znad Odry”. W 1898 r. objął probostwo w Tworkowie pod Raciborzem. Jego poprzednikiem był tutaj ksiądz Augustyn Weltzel, najwybitniejszy historyk górnośląski nazwany „Śląskim Tacytem”, którego uważał za swojego mistrza. Uznany za jego godnego następcę, zgromadził wspaniałą bibliotekę oraz wiele notatek dotyczących topografii, historii i etnografii najbliższej okolicy. Wspierał różne poczynania kulturalne i oświatowe, m.in. działalność Towarzystwa Pomocy Naukowej i Towarzystwa Oświaty im. św. Jacka w Opolu. W 1904 r. opracował i wydał pierwszą polską mapę Górnego Śląska. Stronił od polityki, jednocześnie bliska mu była sprawa narodowa Śląska. Po podziale Górnego Śląska w 1922 r. pozostał w swej parafii w Tworkowie, która znalazła się po niemieckiej stronie. Zmarł 6 kwietnia 1926 r. w wyniku powikłań spowodowanych cukrzycą. Został pochowany przy głównej bramie kościoła. opr. Paweł Brojek Źródło i fot.: naszraciborz.pl