Ks. Józef Londzin - Hetman Ziemi Cieszyńskiej

0
0
0
/

21 kwietnia 2014 r. przypada 90. rocznica śmierci księdza prałata Józefa Londzina - wybitnego polityka, publicysty, działacza narodowego oraz społecznego, szczególnie zasłużonego dla sprawy polskiej na Śląsku Cieszyńskim.

Józef Londzin urodził się 3 lutego 1862 r. w Zabrzegu koło Czechowic na Śląsku Cieszyńskim. Po ukończeniu szkoły ludowej w Zabrzegu uczył się w niemieckim gimnazjum w Bielsku. W 1894 r. wstąpił do seminarium duchownego w Ołomuńcu. Święcenia kapłańskie przyjął w 1889 r.

Początkowo pracował jako wikary w parafiach w Strumieniu i Międzyrzeczu, a w 1890 r. został przeniesiony do Cieszyna, gdzie objął obowiązki kapelana więziennego. Tam też rozpoczął aktywną pracę na niwie narodowej i społecznej.

W 1890 r. objął obowiązki redaktora „Gwiazdki Cieszyńskiej” - lokalnego czasopisma promującego polską kulturę, z którym był związany do końca życia. Wobec nacisków środowisk niemieckich i upomnień kardynała Koppa oficjalnie zrzekł się prowadzenie pisma, lecz nadal czynił to potajemnie.

W latach 1890-1904 wchodził w skład Zarządu Głównego Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego, a przez dwa lata był jej prezesem. W 1895 r. zaangażował się na rzecz otwarcia polskiego gimnazjum, którego katechetą został dwa lata później.

Był założycielem i aktywnym działaczem wielu polskich organizacji religijnych i społecznych. W 1896 r. zainicjował powstanie Muzeum Śląskiego, gromadzącego zabytki polskiej przeszłości z terenu Śląska Cieszyńskiego, w którym pełnił obowiązki kustosza.

W 1901 r. założył Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, któremu przekazał swoje bogate zbiory pamiątek związanych ze śląską kulturą ludową. Był skarbnikiem a później prezesem Towarzystwa Dziedzictwa bł. Jana Sarkandra dla Ludu Polskiego na Śląsku, które założyło własną księgarnię i drukarnię.

W 1904 r. powołał do życia Towarzystwo Opieki nad Kształcącą się Młodzieżą im. bł. Melchiora Grodzieckiego. Dbał o internaty, stołówki szkolne i stypendia dla najuboższych uczniów.

Od 1909 r. był działaczem Polskiego Towarzystwa Turystycznego „Beskid” w Cieszynie. W ramach tej działalności był jednym z inicjatorów budowy dwóch pierwszych polskich schronisk turystycznych w Beskidzie Śląskim.

Interesował się życiem gospodarczym kraju i wspierał ideę spółdzielczości. Przez 20 lat przewodniczył Radzie Nadzorczej Związku Spółek Rolniczych, patronował cieszyńskiej spółce Rolniczo–Handlowej „Ziemia”, był także współzałożycielem Cieszyńskiego Banku Kredytowego.

Prowadził również działalność polityczną. Jako sekretarz Związku Śląskich Katolików, którym kierował od 1903 r., był dwukrotnie wybierany do Rady Państwa w Wiedniu. W czasie I wojny światowej był członkiem Naczelnego Komitetu Narodowego w Krakowie.

W przededniu odzyskania przez Polskę niepodległości, w październiku 1918 r., stanął na czele Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego reprezentującej ludność polską Śląska Cieszyńskiego. Wiosną 1919 r. brał udział w konferencji pokojowej w Paryżu, gdzie bronił interesów ludności polskiej i walczył o przyłączenie Śląska Cieszyńskiego do Polski.

W 1919 r. został posłem do Sejmu Ustawodawczego, a w 1928 r. - senatorem. W 1927 r. mieszkańcy Cieszyna wybrali go na swojego burmistrza, funkcję tę sprawował aż do śmierci.

W uznaniu niebywałych zasług władze kościelne nadały mu godność prałata oraz kanonika honorowego kapituły sandomierskiej i katowickiej.

Ks. Józef Londzin zmarł 21 kwietnia 1929 r., spoczął na cmentarzu przy kościele św. Jerzego w Cieszynie. Jego pogrzeb był wielką manifestacją, podczas której żegnano „Hetmana Cieszyńskiej Ziemi”, jak nazywała go prasa. W 1937 r. jego szczątki przeniesiono do grobowca w Alei Zasłużonych na cieszyńskim cmentarzu komunalnym.

Ks. Józef Londzin opublikował wiele prac naukowych, był autorem ponad stu książek i artykułów, m.in. z dziejów kościoła i historii szkolnictwa na Śląsku Cieszyńskim.

Źródło: ipsb.nina.gov.pl

Sonda

Wczytywanie sondy...

Polecane

Wczytywanie komentarzy...
Przejdź na stronę główną