Debata w PE o wyłudzeniach VAT

1. Wczoraj w Parlamencie Europejskim odbyła się debata poświęcona przygotowywanemu przez Komisję Europejską nowemu systemowi podatku VAT i walce z wyłudzeniami tego podatku w poszczególnych krajach UE. W skali całej UE luka w podatku VAT (różnica pomiędzy wpływami wynikającymi z potencjału unijnej gospodarki, a wpływami rzeczywistymi), wynosi obecnie około 170 mld euro rocznie w tym związanymi z tzw. obrotami wewnątrzwspólnotowymi objętymi stawką 0% przynajmniej 50 mld euro. W zależności od kraju członkowskiego wspomniana luka w podatku VAT wynosi od 5% nawet do 40% wpływów z tego podatku, co oznacza, że są w UE kraje, w których administracjom skarbowym udaje się skutecznie walczyć z wyłudzaniem podatku VAT. 2. Zabierałem głos w tej debacie i podkreśliłem, że w moim kraju – Polsce wielkość tzw. luki podatkowej w ostatnich latach sięgnęła aż 30% wpływów, a więc około 40 mld zł i była wyraźnie wyższa od średniej unijnej. Dlatego też jak podkreśliłem nowy polski rząd od roku podejmuje różnego rodzaju działania – zmienia prawo, reformuje służby skarbowe, co już przyniosło dobre efekty, a wpływy z VAT są obecnie wyższe blisko 10% w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego. Zwróciłem uwagę, że nowelizacja ustawy o podatku VAT przygotowywana w Polsce dotyczy między innymi ograniczeń w kwartalnym systemie rozliczania tego podatku, rozszerzenia systemu tzw. odwróconego VAT, ograniczeń w rejestracji tzw. słupów, zwiększenia rozmiarów sankcji finansowych za wyłudzenia VAT, wreszcie wprowadzenie Centralnego Rejestru Paragonów (CRP) i Centralnego Rejestru Faktur (CRF). Ponadto od lipca tego roku wprowadzono dla dużych firm tzw. Jednolity Plik Kontrolny (JPK), co pozwala służbom skarbowym obserwować sprzedaż przez nie towarów bądź usług w zasadzie w czasie rzeczywistym. Stwierdziłem także, że system kwartalnego rozliczania podatku VAT zostanie utrzymany dla tzw. małych podatników (do 1,2 mln euro obrotów rocznie), a więc zdecydowanej większości podatników, natomiast firmy duże (obroty powyżej 1,2 mln euro rocznie) oraz firmy nowo zarejestrowane (przez pierwszy rok swojej działalności), będą rozliczały i odprowadzały podatek VAT w okresach miesięcznych. Rozszerzony zostanie także system odwróconego poboru podatku VAT (podatek zamiast sprzedawcy płaci nabywca będący czynnym podatnikiem podatku VAT), między innymi na obrót elektroniką, a także niektórymi towarami w kategorii złota i srebra. 3. Przestrzegałem, że przygotowywanie przez Komisję Europejską całościowych zmian w podatku VAT, w tym ujednolicenia stawek tego podatku, będzie nie do przyjęcia szczególnie przez kraje członkowskie z Europy Środkowo-Wschodniej. Wydaje się, że jedynym rozwiązaniem do przyjęcia na poziomie unijnym przygotowywanym przez KE zmierzającym do ograniczenia wyłudzeń VAT, powinno być to dotyczące tzw. obrotów wewnątrzwspólnotowych objętych stawką 0%, natomiast w pozostałym zakresie decyzje należy pozostawić poszczególnym krajom członkowskim. Skoro tego rodzaju wyłudzenia stanowią blisko 1/3 wszystkich i występują z mniej więcej równym natężeniem we wszystkich krajach członkowskich, to jednolite rozwiązania w skali całej UE, dają szansę na ich poważne ograniczenie. Zbigniew Kuźmiuk